Türkmenistandaky diktarorçylyk

Türkmenistan
Ýewropada Howpsuzlyk we Hyzmatdaşlyk
Guramasyna agza ýurtlarynyň arasynda

«iň ýaramazlardan» biri
OSCE Rapporteur’s Report on Turkmenistan

30.11.2010

“Freedom Now” halkara guramasy ÝHHG-a agza ýurtlary adam hukuklary bilen bagly borçlaryny ýerine ýetirmäge we syýasy tussaglary boşatmaga çagyryp, press-reliz ýaýratdy.

Bu press-relizde Gazagystanyň, Özbegistanyň hem Türkmenistanyň ÝHHG-niň agza ýurtlarynyň arasynda adam hukuklarynyň bozulmak derejesi boýunça iň erbetleriň hatarynda durandygy aýdylýar.

Press-relizde aýdylmagyna görä, Türkmenistanyň hökümeti Annagurban Amangylyjowy we Sapardurdy Hajyýewi bikanun tussag edipdir.

Bu maglumatlara görä, türkmen resmileri bu aktiwistleri daşary ýurtly žurnalistlere hökümeti tankytlaýan dokumental filmi surata düsürmäge kömek berenlerinden soň tussag edipdirler.
(Azatlyk Radiosy)

*****************

Ýeri gelende aýtsak ýokarda ady agzalan žurnalistler bile tussag edilen Ogulsapar Myradowa türkmen türmesinde näbelli ýagdaýda aradan çykypdy.

گورشجنگ شاهیرا آنناسولطان ککیلوا

اون ایکی یئللاپ دألیحانا توسساغلئغئندا ساقلانان

و شول یرده پاجیغالی یاغدایدا آرادا چئقان

آنناسولطان ککیلووانئنگ آیلیغانچ ائقبالی

1942-1983

دؤنمرین اؤز پیکریمدن، آتسالار- دا یانیان اودا

عؤمور بویی حیذمات اتجک، انسان دیین بلنت آدا.

توتالیتار رژیم طاراپئندان ظالئملارچا اؤلدۆرلن ‎یاش گلین، زهینلی تۆرکمن شاهئراسئ آنناسولطان سید غیزئ ککیلووانئنگ آجئ ائقبالئ انتک-انتک کؤپ واغتلاپ بیزینگ ‎یۆره گیمیزی آواتسا گرک. تۆرکمن شئغرییتی نینگ سا‎یراق بیلبیلی، ۱۲ ‎یئللاپ قاص بیلن دألیحانا توسساغلئغئندا ساقلانان، اجیز بدنی آتشلی اوکوللار بیلن پرسالا ادیلن گؤرگۆلی آخئر سونگوندا کوشی اوباسئنئنگ "اورازغولئ ایشان" غونامچئلئغئندا قارار تاپدئ. 

"من شاهئر حؤکمۆنده، رسپوبلیکانئنگ گراژدانئ حؤکمۆنده بو حاقدا دینگه لیرکی-غوشغولار ‎یازئپ ‎یؤرمگی ‎یترلیک حاساپلامادئم. من ‎یانگئ اونیورسیتتی تماملادئم. بو فاکتلار بارادا ساویت ‎یولباشچئلارئ نئنگ اؤزۆمدن-ده غاوئ بیلـ‎یأندیکلرینه دۆشۆنمـ‎یأردیم."

حاص دولوسی

Goshgy

Magrupy

Ýüsüp-Ahmat dessanyndan:

Biziñ iller

Aglar biziñ illeriñ,

Hoş geçer ýaz-o gyşlary,

Baglaryny bagban bakar,

Miwelidir agaçlary.

Garrylary öyde ýatar,

Ýigitleri sagdak atar,

Gyz-juwanlar söhbet tutar,

Şowk-o sapadyr işleri.

Öñünde esger dagydyr,

Gyrk ýigidiñ awlagydyr,

Boz atlaryñ ýaýlagydyr,

Kölünde ýaşyl başlary.

Ýüsüp beg diýir şudyr işim,

Hudaýa ýeter nalyşym,

Azat bolar bir gün başym

Doga okar derwüşleri.

***************

Milli Şahsyyetlerıizi yatlap

Dr.Ahmat Garadaglyny ýatlap

                                                                 (1901-1977)

Türkmenleriň medeni serdarynyň aradan

çykmagynyň 33-nji ýylyna bagyşlanýar

Akmyrat Gürgenli

Ahmat Garadagly 1901-nji ýylda häzirki Türkmenistanyň çäklerinde ýerleşýän Esenguh obasynda orta ýagdaý bir maşgalada dünýä inýär. Dädesiniň ady Älke, ejesi bolsa Bag¬tygül, ol bu är-aýalyň ikinji ogly. Ahmat 5-6 ýaşlaryndaka, Äalke Ha¬jy Eýrana geçip Kümüşdepede ýerleşýär. Ahmat özünden uly agasy Arazgylyç bilen bile, hem mekdebde okaýar hem-de iş¬läp öýlerine ýardam edýär.

Älke Hajy dindar adam bolarny üçin ogullaryny molla berýär, olaryň ikisi-de din sapaklaryny alyp arap dilini-de öwrenýär¬ler. Ahmat 24 ýaşyndaka daýysy Söýünjalynyň gyzy Annabagta öýlenýär. Olaryň 1926-nji ýylda bir ogly bolýar. Onuň adyna Hajymuhammet dakýarlar.

Ahmat 1927-nji ýylyň maý aýynda Kümüşdepeden Türkiýä okuwa ýola düşýär (Nazdurdy Ýomut bilen bile). Ol ilki Trabzonyň mugallymçylyk mektebine ýollansa-da, öz talaby bilen (şol ýyl) Konýadaky mugalllmçylyk mektebine geçýär. 1932-nji ýylda bu mektebi gutarandan soňra ol. Ankararnyň Gazi lisesine iberilýär (Abdyrahym Ýomut bilen bile). 1935-nji ýylda bu lisäni gutaran Ahmat, şol ýyl İstanbul uniwersitesiniň medisina fakultetine girýär we 1941-nji ýylda bu fakulteti gutanp Almanýanyň Tübingen şäheriniň keselhanasynda hirurg-jerrah bolup işläp başlaýar.

1946-nji ýylda Türkiýä we 1947-nji ýylda-da Eýrana gaýdyp gelen Ahmat şol ýyl Eýranyň Fars welaýatynyň merkezi bolan Şiraz şäherine işe ýollanýar. Soňra ol, 1949-nji ýylda Kazerun we 1950-nji ýylyň ortalarynda Nişabur, 1953-nji ýylda Kümmetgowuz, 1974-nji ýylyň ortalarynda-¬da Gilan welaýatynyň merkezi bolan Reşt şäherlerinde işleýär. Reşt şäherinde işläp ýörka gör¬me-görşe Kümmede gelende Dr. A.Garadagly tussag edilip, 4 aýlap Gürgen şäheriniň zyndanynda saklaýar, soňra-da Ýezd we Maşhad şäherlerine sürgünge ýollanýar. Ol 1976-nji ýylda pensiýa çykarylýar. Dr Ahmat Garadagly 1977-nji ýylyň 11-nji aýynyň 22-si güni 76 ýaşyndaka, Gürgen şäherinde aradan çykýar we ol Kümmetgowuzda jaýlanýar. Ahmat dädemiziň ýatan ýeri ýagty bolsun.

A. Garadaglynyň Eýran häkimiýetleriniň gahar-gaza¬byna duçar bolmagy ýöne ýerden däldi. Ozaly bilen Tähran häkimiýetleri ýurtda azçylykda ýa¬şaýan halklaryň şol sandan türkmenleriň döwrebap okuwlarda okip-ýetişrneklerini islemeýärdi, ikin¬jiden-de Dr.Ahmat Garadagly Türkiýe we Almanýada okip-işläp ýören wagtlarynda-da, Eýrana gaýdyp baranda-da, milli-jemgiýetçilik işler bilen meşgul bolýar. Ol Türkiýäniň Magarif ministerlyginiň, asly gelip çykyşlary türki halklardan bolan daşary ýurtly okuwçylara berýän burslaryndan/stependiýalaryndan peýdalanyp, 1964-nji ýylda 15 sany türkmen gyzy Türkmensähradan, Türkiýäniň İstanbul şäherine okuwa ýollaýar. (Bu, Eýran türkmenlerinden Türkiýa okuwa gaýdan 2-nji uly kerwern boldy). Onuň bu milli işi Tahranyň gaharyny getiripdi.

Türkmen gyzlarynyň hemmesi, İstanbul şäheriniň dürli mekteplerinde okadylar, birnäçesi bolamasa, aglabasy öz okuwlaryny tamamlap ýa Eýrana gaýdyp, ol ýerde, ýa-da Türkiýe we Ýewropanyň dürli döwletlerinde işläp-hyzmat edip ýörler. Dr. A.Garadaglynyň başladan bu haýyrly işi soňraky ýyllarda-da dowam edildi.

Merhum Dr. A.Garadaglynyň bu haýyrly işinden, açan ýolundan peýdalanyp Türkiýede we Ýewroparuň dürli döwletlerinde okap ýetişen we işläp ýören türkmen aýdyňlary oňa "Eýran Türkmenleriniň Medeni Serdary" diýen at berip ony hemişe gowlukda ýatlap, minnetdarlygyny bildirýärler.

“Merhum Garadaglynyň bu haýyrly işine, Türkiýäniň şol wagtlarda Tährandaky ilçisi bolup işlän we soňra, Watikanda, Ermeni terroristleri tarapyndan urlyp öldürilen merhum Taha Jarm,yň, ondan soňraky başilçi, edermen adam Nejdet Kent,iň, şeýle-de ilçyhananyň müsteşar-sekretarlary İlhani Müren,iň, İbrahim Dijlelin,iň, attaşelerden Ali Haýdar Diriözi,niň, Mehmet Turhan Deniz,iň, İbrahim Göktürk,iň we beýlekileriň görkezen ýardamlarnyň uly bolanldygyny agzap, hemmesine minnetdarlyk bildirmek borjumyzdyr, Dr. Ahmed Garadaglynyň Eýranda alyp baran şeýle mukaddes işine Türkiýeden Nazdurdy Ýomut bilen Abdurrahym Ýomudyň-da degerli ýardamlarynyň bolanhdygyny bu ýerde agzap geçmegimiz gerek.” (Dr.M.Kylyç)

مسئله ملی

ممالک محروسه و ملوک الطوایف

‫مملکت ایران را چه کثیرالمله ‫بدانیم و چه ندانیم، در آن جوامعی زندگی میکنند که هویت های کاملا مشخص دارند، ‫ممالک محروسه یک ساختار سیاسی بود که خود مختاری کلیه این ممالک را در بر داشت. برای مثال، طبق این نظام، هیچ کدام از سلسله های ایرانی، در هیچ زمانی، نماینده و یا حاکمی غیر بلوچ، در بلوچستان مستقر نکرده اند.

‫فرمان مشروط بنام ممالک محروسه امضا گردید. تا چند سال بعد از امدن رضا شاه، این اصطلاح و نظام وجود داشت. تمبر ها هم این اصطلاح را بر خود داشت. این نظام یک توازن قدرت بین دولت مرکزی و ملوک آلطوایف ایجاد کرده بود. دولت مرکزی در کار آنها دخالت نمیکرد و ممالک محروسه موظف بودند که مقداری مالیات و سرباز در موقع جنگ به دولت مرکزی بدهند. هیچ رابطه مشخص دیگری بین انها نبود. در چنین شرایطی، هر گاه ایران از هر سو مورد حمله قرار میگرفت، شاه از هر مملکت سر باز جمع میکرد و بجنگ میرفت. اما هر گز سابقه نداشته است که هیچ کدام از پادشاهان ایران از مرز های بلوچستان دفاع کرده باشد.

‫ مبارزات شدیدی برای خود مختاری، جدایی، حق تعیین سرنوشت، فدرالیسم و عدم تمرکز انجام گردیده است. جمهوری های آذربایجان و کردستان بخشی از این مبارزات بی انتها هستند‫که تا رسیدن به نتیجه مطلوب ‫ادامه خواهند یافت.

‫ایران در ذات خود یک مملکت چند فرهنگی،چند مذهبی، چند نژادی، چندزبانی و چند میلیتی است. همیشه همینطور بوده اگر بعلت ستم های ملی تجزیه نشود. عربها، خود را از یک نژادسامی میدانند، ترکمن ها و ترک ها خود را از نژاد دیگری میخوانند. بلوچ ها و کرد ها هم انقدر ستم از حکومت های متفاوت دیده اند که میخواهند فقط خود شان باشند. شوونیسم فارس هم تا توانسته از آریا گری بنفع خود استفاده کرده و به کردها و بلوچها و ... ستم نموده اند.

‫ممالک محروسه چه معنایی دارد؟ ممالک جمع مملکت یعنی کشور است. فرهنگ های انندراج، غیاث الغات، دهخدا این کلمه را به کشور ترجمه کرده اند. بنا بر این ممالک محروسه، یعنی کشورهای حراست شده است.

‫علت این اسم هم خیلی روشن بود. ایران از ممالکی تشکیل شده بود که بصورت ملوک طوایف اداره میگردید.

ملوک هم جمع ملک است و ملک هم به معنای پادشاه است.

‫اولین نظام ملوک طوایفی در زمان اشکانیان که از شرق ایران بودند پدید امد. اصولا ممالک شرقی ایران همیشه غیر متمرکز بوده اند.اشکانیان نظام ملوک طوایفی را بطور رسمی در ایران بر قرار کردند. ساسانیان فارس آنرا ضعیف کردند و همین باعث تضاد و درگیری بین انها و اشکانیان شد. فارس ها همیشه دو خصوصیت داشته اند: مذهبی کردن دولت و متمرکز کردن نظام.

‫‫ سرنوشت ایران به دو عبارت ممالک محروسه و ملوک طوایفی و هفت ملیت: عرب، بلوچ، کرد، ترک، ترکمن، لر و فارس بستگی دارد. تحریف هر کدام ضربه بزرگی به هویت ملی است. هر یک از این ها را باید بر اساس واقعیت های عینی تعریف کرد، نه برداشتهای شخصی، حزبی، ایدئولوژیک. ‫نظامی که صد ها سال در کارکرد خود موفق بوده است، اینک به عنوان فدرالیسم، خود گردانی و یا غیرمتمرکز، مورد بحث است و تبدیل به گفتمان مسلط شده است. بسیاری از کارشناسان آنرا تنها راه برقراری دمکراسی، ثبات، امنیت و جلو گیری از تجزیه ایران میدانند.

‫عده ای هم هستند که میخواهند از درون یک نظام متمرکز، دمکراسی را بیرون بکشند ولی هیچ نظام متمرکزی نیست که در آن دمکراسی وجود داشته باشد.

لندن، ۲۳نوامبر ۲۰۱۰ میلادی

رضا حسین بر

برگرفته از : ایرانگلوبال (مقاله تخلیص گردید)

بیزینگ سایلان حابارلاریمیز

اسب های وارداتی تهدیدی جدی برای اسب های اصیل تورکمنی

(سایت: دانشجویان تورکمن)

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان و دانش آموختگان ترکمن ایران به نقل از میراث خبر همواره اسب‌های اصیل تورکمنی به لحاظ چابکی، استقامت و زیبایی مورد توجه بوده‌اند. این درحالی است که امروزه با واردات اسب‌های خارجی و تغییرات ژنتیکی بوجود آمده، نژاد و اصالت اسب های تورکمنی به خطر افتاده است. چنانکه امروزه در ترکمن صحرا تنها حدود هفتصد(700) راس اسب اصیل ترکمن وجود دارد.

حکیم ایگدری مدیر مجموعه سوارکاری گنبد کاووس در خصوص جلوگیری از به خطر افتادن نژاد اسب اصیل ترکمن به گفت: با اینکه اسب های اصیل ترکمن صحرا از استقامت بالایی برخوردارند و نسبت به اسب های سایر کشورها بسیار متمایز هستند اما در دهه 40 یکسری اسب از پاکستان وارد ایران شدند که به دلیل برخورداری از سرعت بالا در مسافت های کوتاه، مردم منطقه شیفته سرعت خارق العاده این اسب ها شدند به طوری که مادیان های ترکمن را با تروبرد جفت می کردند در واقع از آن موقع به بعد نسلی را به وجود آوردند به نام دخون.

وی گفت: در شرایط فعلی تعداد دخون ها به وفور یافت می شود واز تعداد اسب های اصیل ترکمن کاسته شده است

زنان چینی در تهران زیر بار حجاب اجباری نرفتند

غرفه ‌داران چینی در نمایشگاه بین ‌المللی قطعات، لوازم و مجموعه‌ های خودرو در تهران در دو روز آغاز به کار این نمایشگاه با وجود تذکر چندین باره از سوی حراست، حاضر به تن ‌دادن رعایت حجاب اسلامی اجباری نشدند شایان ذکر است نخست وزیر پیشین تورکیه خانم تانسو چیللر نیز بعلت تن در ندادن به حجاب اجباری ایران، سفر خود را به تهران لغو کرده بود.


اعتراض دانشجویان هنر به نصب تابلوی حجاب اجباری
گزارش دریافتی: دانشجویان دانشگاه هنر روز شنبه در اعتراض به نصب تابلویی در رابطه با حجاب اجباری توسط حراست در محوطه دانشگاه از رفتن به کلاسها خودداری کردند. در پی این اقدام ماموران حراست برای جلوگیری از گسترش اعتراضات دانشجویان تابلوی مزبور را برداشتند.


احمدی نژاد: سن ازدواج دختران 16 سال
احمدی‌نژاد روز یکشنبه اعلام کرد، باید سن ازدواج را برای دختران به 16 سال برسانیم. یک استادیار دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در واکنش به سخنان احمدی نژاد گفته است، ازدواج دختر 16 ساله سنت زندگی قبیله‌ای است، نه جوامع شهر‌نشین.


اژه ای: قطعنامه حقوق بشر ارزش حقوقی ندارد


صدا و سیمای رژیم: سخنگوی قوه قضائیه در باره قطعنامه سازمان ملل درباره نقض حقوق بشر در ایران گفت: این قطعنامه از نظر حقوقی هیچ ارزشی ندارد.


ادامه اجرای حکم وحشیانه قطع دست در مشهد
روزنامه خراسان: به موجب حکم صادره از سوی قضات شعبه نهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی یک سارق حرفه ای و خطرناک که به اتهام دو فقره سرقت از گاو صندوق و منزل دستگیر و زندانی و تحت محاکمه قرار گرفته بود به قطع ید محکوم و حکم صادره قبل از ظهر روز گذشته در مورد وی اجرا شد.


زن زندانی در آستانه اعدام: من بی ‌گناهم
روزنامه وطن امروز: وکیل مدافع «شهلا جاهد» در آستانه قصاص موکلش به ملاقات وی در زندان اوین رفت.
عبدالصمد خرمشاهی با اعلام این خبر گفت: شهلا همچنان محور حرف‌هایش این است که قاتل نیست و بی‌گناه پای چوبه دار خواهد رفت.


تعداد زندانیان بیش از دو برابر ظرفیت زندان‌های کشور است
خبرگزاری هرانا - وزیر دادگستری با بیان اینکه سقف نگهداری از زندانیان در زندانهای کشور 85 هزار زندانی است گفت: این در حالی است که بیش از 200 هزار زندانی در زندانها نگهداری می‌شوند.


 یکصد و بیست فرزند دیپلماتهای رژیم با تابعیت دوگانه
سایت آینده نیوز: روزنامه ابتكار خبر داد برخی گزارش‌ها حكایت از آن دارد در سالیان اخیر بیش از 120 تن از فرزندان دیپلمات‌ها و كاركنان سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی در خارج از كشور از طرق مختلف مبادرت به اخذ تابعیت دوگانه كرده اند
حابارچی

درد دل همسر یک زندانی سیاسی تورکمن

:همسر یک زندانی سیاسی تورکمن

یک سال سکوت کردیم، حتی یک روز هم مرخصی ندادند

یک سال سکوت کردیم، ولی حتی یک روز هم اجازه مرخصی به همسرم ندادند تا حداقل فرزند پنج ساله ام از حق دیدن پدر محروم نماند و در این یک سال دچار افسردگی شدید روحی نشود.

این گفته همسر آرش ساقغار یکی از اعضای ارشد ستادانتخاباتی میرحسین موسوی در گنبدقابوس است که نام او نیز مانند بسیاری دیگر از زندانیان پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران کمتر در رسانه های خبری مطرح شده است.

برخی از این زندانیان به دلیل سکوت خبری، کماکان ناشناس باقی مانده اند، آرش ساقغار فعال سیاسی ترکمن یکی از آنهاست که از اول آذرماه سال گذشته پس از آنکه در ساعات اولیه صبح در منزل خود بازداشت شده بود، تا امروز همچنان در بند ۲۰۹ اوین به عنوان یک زندانی بی مرخصی به سر می برد.

گفتگوی تلفنی کوتاه جرس با آ. قرنجیک، همسر آرش ساقغار :

با گذشت یک سال از بازداشت آقای آرش ساقغار چرا تا کنون ایشان از امکان مرخصی بهره مند نبوده اند و پیگیری های شما چگونه بود؟

حقیقت این است که خودمان هم نمی دانیم. ما هر کاری که خواسته بودند را گوش دادیم تا پرونده همسرم دچار مشکل نشود، یعنی در این یک سال مصاحبه ای انجام ندادیم و سکوت کردیم به این امید که حسن نیت مان را نشان دهیم که جز آزادی همسرم نمی خواهیم اما هیج فرجی حاصل نشد و حتی در عید نوروز که خودشان گفته بودند که احتمال اعطای مرخصی وجود دارد باز هم ما چشم به راه ماندیم و ایشان سال نو را هم در اوین ماند.

یعنی وثیقه صادر شد و مراحل اعطای مرخصی انجام شده بود؟

به ما گفته بودند بروید وثیقه جور کنید ما هم رفتیم و نزدیک به صد میلیون وثیقه فراهم کردیم اما نشد.

همسر شما آیا فعالیت سیاسی دیگری هم داشت؟ در واقع دلیل بازداشت و محکومیت وی چه عنوان شده است؟

ایشان عضو فعال ستاد آقای موسوی بودند. یعنی نماینده اهل تسنن در این ستاد انتخاباتی بودند ولی در پرونده ایشان اتهام جاسوسی را مطرح کرده اند در حالی که هیچ مدرکی در این مورد واقعا وجود ندارد و همسرم نیز همه اتهامات را در بازجویی ها رد کرده است ولی ما ترجیح دادیم این پرونده روال عادی را طی کند.

شما خودتان مشخصا در مورد وضعیت پرونده ایشان چه پیگیری هایی انجام داده اید؟ آیا دیدار با دادستانی، گفتگو با قاضی پرونده و یا کار خاصی که بتواند کمکی به این وضعیت بکند انجام داده اید؟

چندین بار با آقای صلواتی قاضی پرونده صحبت کرده ایم، حتی نامه ای را به تازگی فرستاده ام و در این نامه نوشته شده که من و همسرم هر دو تركمن ايراني و از اهل سنت (هموطنان و همدينان) شما هستيم كه در پي دستگيري غيرقانوني و محاكمه ناعادلانه همسرم، بسيار مظلوم واقع شده ايم و حقوق ما به شدت و به طور گسترده پايمال شده است. در این نامه همچنین نوشته شده : من طي يك سال گذشته مصائب و مشكلات بسيار شديد مالي، جسمي و روحي را تحمل نموده ام اما اكنون توان از كف داده ام . همچنين به علت عدم توانايي پرداخت اجاره بها و بي جواب گذاشتن درخواست صاحبخانه براي اجاره اش مجبور شدم منزل مسكوني را تخليه و اندك وسايل زندگي خود را در منزل يكي از دوستان به طور موقت جابجا نموده و به امانت بسپارم

وضعیت خانواده شما از روز دستگیری ایشان تا امروز چگونه بوده است؟

از اول آذر ماه سال گذشته تا امروز هم پدر و مادر ایشان و هم فرزند پنج ساله ام شرایط خوبی ندارند. پسر پنج ساله ام به شدت دچار افسردگی شده است. به عنوان یک مادر واقعا نمی دانم برای یک کودکی که هیچ گناهی ندارد چه باید بکنم تا از حق دیدار پدرش بهره مند شود.

http://www.rahesabz.net/

Ene dilim

Dilime guwanýaryn, ýok onuň çaky,

Ýeke-täk myrasdyr enemden baky,

Hiç haçan hiç zada çalşyp bilmen,

Bu meniñ baýlygym, ýüregimdäki baky.

                                                    Dädebaý Allabaýew

Dilleriň ölmegi bilen öz kimligini

ýitirýän halklaryň sany-da barha artýar

 

Nobel edebi baýragynyň eýesi Mekzikaly ýazyjy Ostavo Peziň aýtmagyna görä ölen her dil bilen adamzadyň bir keşbi öçýär. Diller we şonuň bilen birlikde bir halkyň kimliginiň saldamly bölegi geçen asyrlarda hiç haçan häzirkisi ýaly beýle çalt ýitip gitmändi. Mysal üçin mundan 10,000 ýyl ozal ýer ýüzünde 1 million çemesi ynsan ýaşaýarka 15,000 dil bolupdyr. Häzirki wagtda bolsa alymlaryň çaklamalaryna görä ýer ýüzündäki dilleriň sany 7000 töweregi, geljek 100 ýylyň dowamynda bularyň hem üçden biri ýogalyp gitjek. Käbir alymlaryň çaklamalaryna görä dilleriň ýüzden 90-sy ýitip gitjek. Düsseldorf-niň Heinrich-Heine adyndaky uniwersitetiň dilçi alymy Dieter Wunderlich-yň pikriçe “aman galjak dilleriň sany diňe 600”.

Herniçik-de bolsa, bir zat mese-mälim. Ol hem— tutuş dünýäde dilleriň bir syýhylly ýogalyp gelýänligi. Bilermenler muny azlykda ýaşaýan milletleriň agalyk sürýän režimler tarapyndan ala tutulmagy bilen düşündirýärler.

Has-da beteri, Awstraliýa kontinentinde dilleriň ölüp aradan gitmegi diýseň aýlyganç. 18-nji asyryň aýagynda ol ýerdäki dilleriň sany 250 bolan bolsa, bu gün diňe 25. İň pajygalysy-da “Jaminjung” dili. Bu dilde gürleýänleriň sany diňe 4 adam. Demirgazyk hem latin Amerikada-da Gyzyl derileriň dilleri, agalyk edýän kloniýal güýçler tarapyndan yzygiderli basgylanyp geldi. Mysal üçin Guatemalada bolşy ýaly köp hökümetler uzak wagtlap diňe bir resmi dile rugsat etdiler. Bu kontinentde beýleki dilleriň ýogalmagyna sebäp bolan ýewropa dilleri afrikada bolsa ýerli dil beýlekileri ýuwudýar. Şeýlelikde bu ýerde 1000 dilden häzir 220 dile çynlakaý ölüm howpy abanýar.

Bir diliň ölmegi bilen şol dilde gürleýän adamlaryň taryhy hakda hem maglumat edinmek mümkinçiligi-de ýitirýär. Filosof Johan Gottfried von Herder-iň 18-nji asyrda belleýşi ýaly «Bir halkyň heý öz ene dilinden başga mährem, eziz zady bolarmy? Olaryň däp-dessury, taryhy, dini, durmuş prensipleri, pikir baýlyklary, ýüregi, ruhy, barja zady şonda ýaşaýar ahyryn.»

Akmýrat Gürgenli

خبر

فعالیت نژادپرستهای هیتلری در کنار فاشیستهای اسلامی

سایت تابناک: مدتی است كه انجمن نازیسم ایران و هوداران آدولف هیتلر اعلام موجودیت کرده است و جالبتر آن كه در تابلو اعلانات سایت هم زدند: «این تارنما طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران و تحت نظارت کارگروه رسانه های دیجیتال وزارت

فرهنگ و ارشاد جمهوری اسلامی فعالیت می‌کند!»

نکته جالب اینجاست که این سایت افراطی که فقط به گسترش تفکرات فاشیستی هیتلر می پردازد، یک بار فیلتر شده و مجددا رفع فیلتر شده است و این بدان معناست که فعالیت این فرقه افراطی مورد تایید مسئولان قرار گرفته است؟!

توقیف گذرنامه یکی از علمای اهل سنت کردستان

سایت حکومتی البرز: به گزارش زاهدان پرس، کاک حسن امینی از علمای تندرو کردستان که رابطه نزدیکی با مولوی عبدالحمید و مسجد مکی زاهدان دارد اخیرا گذرنامه اش پس از آمدن از امارات توقیف شده است .

وی که در سابقه عملکردیش سخنرانی بر علیه نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی در مسجد مکی زاهدان را دارد از جمله علمای تندرویی می باشد که در کردستان با مسجد مکی و مولوی عبدالحمید رابطه نزدیکی دارد.

قتل يک نوجوان 16 ساله بدست نيروی انتظامی سردشت

گزارش دریافتی: صبح روز پنج شنبه مورخ 27/08/89، نوجواني 16 ساله به نام " ريباز اسماعيلي " فرزند " مصطفي بابكري " اهل روستاي " دوله شير " از توابع شهرستان سردشت در منطقه " دشت وزينه " بدست نيروهاي انتظامي با ضربه گلوله بقتل رسيد، به گفته شاهدان عيني ايشان سوار بر ماشين تويتا در حال عبور بودن كه در كمين نيروهاي انتظامي قرار گرفتن .لازم به اشاره است در يك ده روز گذشته اين چهارمين كاسبكار است كه بدست نيروي انتظامي در سردشت بقتل مي رسد ------------------------------------------

اجرای حکم وحشیانه قطع دست در مشهد

سایت آفتاب: معاون دادستان مشهد در امور اجتماعی و پیشگیری از جرم از اجرای دومین مرحله قطع ید سارقان بنابر دستور دادستان مشهد خبر داد.

جنگل های مینودشت همچنان می سوزد

به گزارش واحد مرکزی خبر، آتش سوزی که در مناطق جنگلی روستاهای ترسه ، ریگ چشمه ، سیجان و جمشید آباد شهرستان مینودشت از دیروز آغاز شده بود ، هم اکنون به منطقه جنگلی جمشید آباد سرایت کرده است .

فرماندار مینودشت پیش بینی کرد: براثر این آتش سوزی بیش از 40 هکتار از عرصه های جنگلی از بین رفته باشد
--------------------------------------------
این هم آخر و عاقبت غارت سرمایه های ملی مان
ماهیان خاویاری خزر در فهرست جانوران در حال انقراض

خبرگزاری مهر: رئیس انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری با تاکید بر اینکه ماهیان خاویاری خزر در فهرست جانوران در حال انقراض قرارگرفته اند، بر لزوم حفظ این فسیل زنده تاکید کرد.
محمد پورکاظمی افزود: صید قاچاق، صید قانونی اما بیش ازظرفیت، آلودگی خزر و ناهماهنگی کشورهای حاشیه این دریاچه در زمینه حفاظت و بازسازی ماهیان خاویاری مهمترین عوامل انقراض تدریجی این گونه های ارزشمند دریایی هستند.
وی عنوان کرد: کاهش استحصال خاویار از خزر در 20 سال گذشته نشان می دهد این عوامل آسیبهایی جدی به روند تداوم حیات ماهیان خاویاری خزر وارد کرده است.
رئیس انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری ادامه داد: در حالیکه 19 سال پیش 76 تن خاویار از خزر استحصال شد این رقم پارسال به931 کیلوگرم کاهش یافت و با روند فعلی پیش بینی می شود استحصال خاویار از خزر تا10سال آینده به طور کامل متوقف شود.

خبر

پایان پیکارهای قهرمانی نونهالان؛

دوندگان نو نهال بندر تركمني در مشهد مدالهاي طلا و نقره را درو كرده اند

سرویس ورزشی گلشن مهر ـ تیم دو و میدانی نونهالان استان گلستان در مسابقات قهرمانی نونهالان کشور که در مشهد برگزار شد صاحب 6 مدال طلا، 6 نقره و یک برنز شد.

در این مسابقات برای تیم گلستان این نفرات در مواد مختلف صاحب مدالهای طلا، نقره و برنز شدند؛ مهران پور خدر (100 متر) ، بنیامین گلدیخانی (پرش ارتفاع)، علی عقیلی (پرش طول) ، یونس کمی (پرتاب نیزه) ، امیرحسین مازندرانی (پرتاب دیسک) و عماد عقیلی (پرتاب وزنه) ـ مدال طلا

مطلب سقلی (100 متر) و (400 متر)، عبدالباسط کامرانی (پرش ارتفاع)، محمد تراج (پرتاب نیزه) ، فریدون بهلکه پور (پرتاب دیسک) و رضا شهبازی (پرتاب وزنه) ـ مدال نقره نورالله نوری زاده (پرش طول) ـ مدال برنز

منبع: اولکامیز

Yslam äleminiň

                        GURBAN BAÝRAMY
                                                               gutly bolsun

ادبی میراث

ماغتیمغولی نینگ تانقیدی تکستینه سین

قولایدا دوستوم، گورگن شأهرینده چاپ بولان "ماغتیمغولی نینگ تانقیدی تکستی" دیین ایکی جلدلیک کتابی ساوغات ادیپ ایبردی. کتابی گؤرنۆکلی ادبیاتچی مرحوم نورمحمد عاشورپور چاپا تاییارلاپ، اونی یاپراق ژورنالی نینگ مدیری یوسف قوجوق و ایرانینگ تورکمنیستانداقی اوزالقی ایلچیسی م.ر. فرقانی چاپ اتدیریپدیرلر. آوادان گؤرنوشده چاپ بولان بو اثرده "فراغی" چاپخاناسی نینگ مهری بار.

اثری تاییارلاماق اوچین مرحوم عاشورپور 19 سانی قولیازمانی دنگشدیریپ چیقیپدیر، اوندان باشغا- دا ایرکی دؤورلرده شاهیرینگ قولیازمالاری حاقیندا دورلی یورتلاردا نشر بولان ایشلره- ده گؤز گزدیریپدیر. باشغاچا آیدیلاندا نوری دأده میز بوتین عمرینی بو اوغوردا صارپ ادیپدیر. یؤنه اول بو غیمماتلی ایشینی یاشان، ایشلأن یوردی بولان تورکمنیستاندا چاپ اتدیریپ بیلمأن یاغتی دونیأ بیلن حوشلاشدی. مونونگ سبأبی بارادا مرحوم، غازیت آرقالی چیقیشلاریندا، ایکی چأک گوررونگدشلیکده کؤپ گزک نیغتاپدی. "اگر بو ایش چاپ ادیلسه اوندا بیر توپارینگ ماغتیمغولی حاقیندا یازان عالیملیق ایشی پوچا چیقار، سبأبی اولارینگ کؤپوسی شاهیرینگ آدینا بریلن غوشغولاری آنالیز ادیپ، علمی ایش یازدیلار. شونونگ اوچین بو ایشه روغصات برمأن گلیأرلر" دییپ نور دأده میز برک نیغتاپدی.

هرنأ بو اثرینگ چاپ بولماغی ایرانینگ چأگینده یاشایان تورکمنلرینگ پایئنا دوشوپدیر. یوقاردا بللأپ گچیشیمیز یالی کتاب ایکی جلددن عبارت. اوندا شاهیرینگ 297 سانی غوشغوسی یرلشدیریلیپدیر. تورکمنیستاندا گچن عاصرینگ 60- نجی 70- نجی یئللاریندا چاپ بولان ییغیندیلاردا شاهیرینگقی دییلیپ 400 چمه سی غوشغی بریلیپدی. اما ادبیاتچی عالیم مرحوم عاشورپور مردوف ینگ (نور دأده میزینگ) پیکریچه ماغتیمغولی نینگ غوشغولارینگ سانی 300- ه یتمه یأر. اول مونی هر طاراپلایین ثبوت ادیجی فاکتلار بیلن دلیللندیریپدیر.

بیرینجی جلدینگ گیریشی 50 صاحیپادان عبارت. اول پارس دیلینده. اونی آوتورینگ (نوری دأده نینگ) اؤزی یا- دا نشریاتچی نینگ پارس دیلینه گچیرندیگینی آنیق دأل. بیزینگ پیکریمیزچه نوری دأده اونی تورکمنچه یازان بولمالی. کأشکی دوشوندیرشلر تورکمن دیلینده بولسادی، اوندا تورکمنیستانداقی عالیملارا- دا پئیدالی بولاردی. اوسته سینه بریلن غوشغولار دینگه عاراپ- پارس الیب- بیی سینده یازیلیپدیر. بو بولسا یئنه بو ایشینگ کمچیلیک ادیأن طاراپی. سبأبی لاتین حاطیندا یازیلان بولسا اوندا کؤپ اوقیجیلار توپارینی اؤزینه چکیپ بیلردی. غالیبرسه ترکمن سؤزلرینی عاراپ- پارس دأل، لاتین حاطی بیلن دوغری یازیپ بولیار.

بیر میثال: 17- نجی غوشغی (ص 88)

کوب نامرده مال بریب سن سن دنیا

گوزی گوکده قیغی سی یوق سیر گیدار

قانی عقلینگ اوده دوشوب یان دنیا

نه مردلار بار یوقسیلَیقده خوار گیدار.

لاتیچا یازیلیشی

Köp namarada mal berip sen, sen dünýä,

Gözi gökde, gaýgysy ýok, sir gider.

Kany aklyň, oda düşüp ýan dünýä,

Ne mertler bar ýoksullykda hor gider.

اثرده باشدان آیاغا چنلی شئیله یازیلیش اصولدان پئیدالانیلیپدیر. موندان اوزال مراد دوردی قاضی نینگ چاپ ادن ماغتیمغولی لاریندا هم شئیله یازیلیش اصولیندان حاییرلانیلیپدی. اول بولسا اوقاماغی و سؤزونگ مانیسینا دوشونمگی غاتی قینلاشدیریاردی. ایندی بولسا کوممت غاویزینگ مدنی- ادبی میراثی و کلاله ده حرکت ادیأن ادبی توپارلاری عاراپ- پارس اساسلی یازوو حاطی اوچین غیمماتلی تکلیبی حؤدورله دیلر. بو تانقیدی تکست شول اساسدا یازیلان بولسا حاص قاوی بولاردی

بو زاتلارا غارامازدان ایلکینجی گزک ملی شاهیریمیز حاقیندا شئیله غیمماتلی اثرینگ چاپ ادیلیپ حالق کؤپچولیگینه حؤدورلنمگی غوتلاما مناسیپ. "حؤوری کؤپ بولسون".

آقمیرات گورگنلی

نویابر 2010

سیاست شوونیستی

نگاهی کوتاه به سابقه تاریخی تغییر اسامی شهرها و روستاهای تورکمن

تا قبل از کودتای انگلیسی سوم اسفند 1299 و روی کار آمدن رژیم پهلوی، سرزمین ما تورکمنها در اوراق رسمی "حکومت آستراباد و یموت" نامیده میشد.

اولین سری اقدامات رضاخان قلدر بعداز تثبیت حاکمیت کودتایی خود، گسترش هرچه بیشتر سیاست شوونیسم فارس بود. به همین منظور با صدور بخشنامه تغییر اسامی شهرها- بخصوص شهرهای مناطق تورک نشین (تورکمن و آذری) ، عرب، کرد و بلوچ را در برنامه خویش قرار داد.

بدنبال فرمان درباری سرزمین تورکمن به دشت گرگان تغییر داده شد.

شهرهای تورکمن نشین گورگن (گرگان- جرجان در عربی) به گنبدقابوس، کومیش تپه به گومیشان، آق قالا به پلوی دژ، آیدرویش به کلاله، روستاهای اومچالی به بناور (اینک سیمین شهر)، آرق به نزار، ساللاخ به نام سرهنگ جلاد زاهدی ملقب به بصیر دیوان به بصیر آباد، بأش یوسقا به پنچ پیکر، قره تپه (شرق بندرتورکمن) به سبز دشت، آغیزلی به دهنه، قاراسوو (در جنوب بندرتورکمن) به سیاه آب، حاجیلار به مینودشت، غاراتیکن به شاه پسند تغییر داده شد. در مرحله بعدی با نگارش فارسی اسامی اماکن سعی شد که ریشه تورکمنی آنها زدوده شود مثلا ملکه لی دپه-ملک علی، دالیشمان آتا- دانشمند، آریق- آرخ...

رژیم ج.اسلامی پا را نیز فراتر گذاشته برای زدودن کامل وجه تسمیه تورکمن، عنوان ساختگی "گلستان" را به این خطه داد. شهرکهای کتوک- اومچالی- قارقی (به ترتیب در فارسی معانی ریشه- تنه وساقه را می دهند) را به سمین شهر و پورجان را به نگین شهر تغییر داد و این هویت زدایی را با سرعت بیشتر ادامه می دهد. مثلا در همین هفته گذشته یکی از دبستانهای بندرتورکمن با نام امام رضا افتتاح گردید.

آ. گورگنلی

محدودیت بیشتر فرهنگی

غلامعلی... یا علی

هر روز وقتی معلم آلمانی لیست حاضر و غایب را می خواند همکلاسی ایرانیم چهره اش سرخ می شد. معلم به سختی اسم وی را-(که غلامعلی است) تلفظ میکرد، "گولامالی"... بعد می گفت درست تلفظ کردم. همکلاسی ام به معلم می گفت: "نه... علی فقط علی" معلم می گفت ولی اینجا "گوولامالی" نوشته شده و او را ساکت میکرد. بعد در زنگ تفریح پیش من از پدرش گلایه کرده می گفت: "آخر اسم قحطی بوده به من که حالا درجه مهندسی دارم این اسم احمقانه را انتخاب کنند. چرا من باید "غلام علی" باشم. چرا برام کوروش، داریوش انتخاب نکرده اند..."

اینجا بود که به یاد ضرب المثل "یک سوزن به خود یک جوالدوز به دیگران" افتادم. آقای غلامعلی! حالا می فهمید ما تورکمنها چه عذابی از دست "غلام خامنه ای ها" و "غلام احمدی ها" و دیگران می کشیم. حالا متوجه شدید که انتخاب اسامی تحمیلی آنهم به افرادی منسوب به فرهنگ دیگر چقدر زجر آور است. چرا فرزندان ما تورکمنها بجای اسامی قشنگی چون "جرن" ، "مارال"... زینب و سمیه نامیده شوند.

غوشغی

بایرام

                 گیده لینگ دوشمان اۆستـۆنه

 

ییگیتلریم، سؤزۆم آلینگ            گیده لینگ دوشمان اۆستـۆنه!

آت- یاراغلی تاییار بولونگ           مۆنه لینگ بدو اۆستـۆنه.

غـوچ ییگیتلر اؤیده یاتماز             اوتروپ- توروپ قرار اتمز،

اندیشه دن هیچ ایش بیتمز             آبرای آلالئنگ دسسینه.

بیزینگ یانا مردلر گلسین              نامارد بولسا اؤیده غالسین،

الده بایداقـلار دیکیلسین                بیرلشینگ، ارتجاع قاصدینا.

یاتیرمالئنگ اؤز حوشونا               اؤیون سالالئنگ باشینا،

دؤرت یاندان گچیپ داشینا               سالالئنگ آیاق آستینا.

آیدار "بایرام" سؤزۆم حاقدیر        قاضا یتمأن، اؤلۆم یوقدیر،

باغتینگ آچجاق شول گؤرشدیر      چوزالئنگ دوشمان اۆستـۆنه.

**********                                 

محدودیت بیشتر فرهنگی

باز هم دم از احترام به اسامی تورکمنی می زنند! گویا اسامی تورکمنی برای نامگذاری به این مدرسه قحط است؟ باز هم دم از وحدت شیعه و سنی می زنند. اگر به اهل تسنن احترامی قائل اند چرا از اسامی همانند عمر، ابوبکر و یا عثمان غیره استفاده نمی کنند؟!

باز هم بگویئد که رژیم به تورکمنها اجازه نامگذاری تورکمنی را مدنظر دارد.

عجیب است که خانم رُزماری از خیرینی است که این مدرسه را به نام اما رضا افتتاح کرده است.

خود بخوان حدیث فراوان زین مجمل

-----------------------------------------------------------------------

مدرسه ابتدایی امام رضا (ع) شهرستان بندرترکمن افتتاح شد

چهارشنبه, 19 آبان 1389

پایگاه خبری ایتنا نیوز: مدرسه ابتدایی امام رضا (ع) شهرستان بندرترکمن با 245 میلیون تومان اعتبار و با زیر بنای 465 متر مربع دارای 5 کلاس آموزشی با حضور فرماندار این شهرستان و مدیر کل مشارکت های مردمی نوسازی مدارس کشور افتتاح شد.

به گزارش پایگاه خبری ایتنا نیوز، این پروژه با مشارکت خانم رزماری قفلی و رضا سطوت منش از خیرین مدرسه ساز و اداره کل نوسازی مدارس استان و مجمع خیرین مدرسه ساز احداث شده است .

گفتنی است این مراسم با اجرای برنامه های متنوعی از جمله سرود، و اهدای جوایز به دو تن از خیرین مدرسه ساز همراه بود

خبر خبر خبر

اعدام پنج تن دیگر در زندان گنبد كاووس

رژیم جنایت پیشه جمهوری اسلامی امروز پنج جوان دیگر را در زندان شهرستان گنبد كاووس اعدام کرد. اتهام این افراد قاچاق مواد مخدر عنوان شده است.

خبرگزاری حکومتی ایسنا نوشت: در اجراي حكم صادره از دادگاه انقلاب اسلامي شهرستان "گنبد كاووس" 5 قاچاقچي مواد مخدر صبح روز سه‌شنبه - امروز- در زندان اين شهر به دار مجازات آويخته شدند.

طی ماههای اخیر اعدامهای دسته جمعی در زندانهای جمهوری اسلامی افزایش یافته است.

بنا به گزارشها، در یکماه گذشته بیش از 30 نفر در زندانهای رژیم اعدام شده اند.

اخباری نیز از اعدامهای مخفیانه در زندان وکیل آباد مشهد منتشر شده است.

آخوند جنایتکار: حكم قطع يد نهايت رحمت است

روزنامه ابتکار: امام جمعه تهران گفت: با اشاره به حكم قطع يد در صورت فراهم بودن شرايط سرقت حدِي گفت: اينها در نگاه كساني كه از عمق اين معارف خبر ندارند، خشونت است، در حاليكه نهايت رحمت است.

یئنه من بار

یۆره گیمده دۆون آرزولاریما یتمک اۆچین یئنه- ده من بار...

اؤلۆمینگ بأری یانیندان غایدان جبار پ- نینگ یادلاماسیندان

 شول گونی یاغنی 1358- نجی یئلینگ فروردین آیی نینگ 15- ینه حکومت بیلن تورکمنلرینگ آراسیندا آتیشیقلاری یاتیرماق اوچین بیر ایلالاشیغا قول چکیلدی. بیز شوندا سنگرلریمیزده قاراویلچیلیق چکیأردیک. مرکزیمیزدن تلفن آرقالی بیزه بویون بولوپ، یاراغلاریمیزی گلجک حاربیلارا برمگمیزی آیتدیلار. من و یولداشیم بریلن بویروغی یرینه یترمکچی بولانیمیزدا، حاربیلار بیلن گلن شخصی اشیکلی ساقغاللی لار، بیزی زور بیلن ایلتر- سیلتر ایدپ باشلادیلار. من یاراغیمی برمزدن اوزال، بولارینگ پأللری نینگ پوچدیغینی آنگیپ، اولارا یرلرینده غیمیلدامانی دورماغینی آیتدیم، یؤنه باشغا بیری آرقامدان گلیپ، بیر زات بیلن کللأمه اوروپ سنگسیره تدی، سونگرا الیمیزی دانگیپ، اؤزمحله لرینه آلیپ گیتدیلر. بیز اولارا: «یاراشیق ایلالاشیغا قول چکیلدی، سیزینگ بیز بیلن بئیله حرکت اتمأگه حاقینگیز یوق» دییدیک. اولار مـونگا غارامازدان بیزی اوروپ حـورلادیــلار. تؤوه رکـده یؤرن بیرنأچه یاش اوغلان- دا بیزه دوپولیپ، دپـیپ اوغرادیلار. اوزاقـداقیلار داشلایاردیلار. یولداشیمینگ کله سی یارالیپ، غان آقـیپ اوغرادی. سونگرا بیزی آتیپ اؤلدۆرملی دیین قارارا گلدیلر.

کوممت ینگ داشیندا اله دۆشن اسیرلری آلیپ، اؤلدورمک اوچین 3 سانی میدانی بللأپدیرلر. اولاردان ایکیسی نینگ دولودیغی مألیم بولاندان سونگ، بیزی 3- نجی میدانا آلیپ گیتدیلر. ماشیندان دوشوردیلر، گؤزلریمیزی دانگدیلار. اولار بیزه: "اون أدیم یؤرأنگ "دییدیلر. بیرنأچه أدیم یؤره مأنکأک، حکومتینگ یاراغلی آداملاری بیزه اوق یاغدیریپ باشلادیلار. من گؤزۆم دانگیغیلی- دا بولسا بیرآزجیق داش- تؤوه رگیمی گؤریپ بیلیأردیم. آتیلان اوقلارینگ بیریسی یولداشیمی نینگ کله سینه دگدی، اول پاخیر شول یرده جان بردی، من بیر بادا اؤزۆمی یره آتدیم، بیر اوق قولوما دگدی، اوقونگ ضارباسیندان بیر گزک داشیما تیرلندیم، ایکینجی اوق- دا الیمه دگدی، قولومینگ سۆنگکی اۆزۆلدی. سونگرا 5 مترلیکدن آتیپ باشلادیلار، 20-أ قولای اوق یاغدیردیلار، اولاردان بیریسی قورساغیمینگ اته گیندن، ایکیسی بیلیمدن، ایکیسی- ده گرشیمه دگدی. غانحورلار منینگ دیردیگیمی بیلیپ، آیاقلارینداقی پوتین لری بیلن ایچیمه دپیپ، دیشلریرینی غیژیردادیپ، غارنیمی دپه لأپ ایچه گیمی چیقارا گتیردیلر. شوندا هوشومدان گیدیپدیرین. اولار منی اؤلدی دییپ اؤیدیپ، تاشلاپ گیتدیلر.

من سۆیره نیپ، بیر یردن اؤتـۆپ باریان ماشینا ال سالغادیم، اولارام منی گؤریپ، کسل حانا یتیشدیردیلر. دکترلر منی عمل اتمکدن چکینیأردیلر، اولار باردی- گلدی اؤلسه، اؤنگوندن گرک بولان کاغیذا قول چکیلمگینی ایسله یأردیلر. کسل حانآ بولسا تورکمنلری قویبرمه یأردیلر. غاراض "آدام یوق" دییپ بهانا ادیأردیلر. من بو یاغدایا دۆشۆندیم. ساغ الیمی نینگ سۆنگکی دؤویلنی اۆچین، سول الیم بیلن کاغیذا قول چکدیم. سونگرا منی عمل اتدیلر.

اوقلارینگ بیریسی یۆره گیمی نینگ یآنجاغازیندان گچیپدیر، باشغا بیر اوق بولسا بیریاریم سانتی متر ایچگی مینگ کسلمگینه سبأپ بولوپ، یئنه بیری سول اؤیکه نی مینگ کسیلمگینه، غاپیرغالاریمی نینگ دؤویلمگینه آلیپ گلدیلر.

دؤرت گۆندن سونگرا کوممت دینگ کسل حاناسیندا اؤزومه گلدیم. یرلی و داشاری یورت ژورنالیستلر منینگ بیلن مصاحبه اتدیلر. اولار منینگ دیری غالاندیغیما گنگ غالدیلار. سونگرا منی تهرانه آلیپ غایدیپ، اول یرده بجریش ایشیمه دوام اتدیردیلر. حأضیر ساغ-آمان یاشاپ یؤرین، یؤنه یۆره گیمده دۆون آرزولاریما یتمک اۆچین یئنه- ده من بار.

مدافع حقوق زنان نسرین ستوده را آزاد کنید

درخواست فوری برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر

هرچه سریع تر و بدون هیچ گونه قید و شرطی نسرین ستوده را آزاد کنند

با توجه به اطلاعات به دست آمده، خانم نسرین ستوده روز ۹ آبان ۱۳۸۹ (۳۱ اکتبر ۲۰۱۰) در اعتراض به بازداشت خود و بدرفتاری در زمان حبس اش در زندان اوین اقدام به اعتصاب غذای خشک کرد.

خانم ستوده از تاریخ ۱۳ شهریور ۱۳۸۹ (۴ سپتامبر ۲۰۱۰) در زندان بسر می برد و از آن تاریخ امکان ارتباط با وکیل مدافع خود را نداشته است. داشتن ملاقات با بستگان نیز برای او بسیار محدود بوده است.

تکرار جنایت اوقی تپه ولی این بار...

جنایت رژیم در اوقی تپه این بار در قلعه طرفی تکرار شد

درگیری خونین برای تصاحب زمین

با سلام- در روستای "قلعه طرفی" واقع در جاده اهواز- آبادان بین مردم و ماموران دولتی درگیری خونین روی داده است. ماموران مسلح برای غصب زمین های کشاوزان به این روستا یورش بردند و بر اثر شلیک آنها یک زن زخمی شد.

روستای " قلعه طرفی " در قلمرو طرح توسعه نیشکر قرار دارد و بر اساس این طرح روستای مذکور قرار است مانند شماری روستای دیگر با خاک یکسان شود.

این دومین درگیری خونین در این روستاست. در درگیری گذشته یک جوان به ضربت گلوله کشته شد.

بر اساس طرح توسعه نیشکر تاکنون 120 هزار هکتار از زمین های حاصلخیز کشاورزان در دو کرانه کارون به تملک دولت درآمده است.

کارشناسان اقتصادی و نمایندگان خوزستان در مجلس بارها نسبت به ناکارآمد بودن این طرح هشدارداده اند اما دولت برای رسیدن به هدف خود، پیش می رود.

---------------------------------------------------------------------------------------------------

غارت سرمایه های ملی توسط پاسداران با شدت تمام ادامه دارد

جلسه قرارگاه خاتم الانبیا

همه گیر شدن مسئله بیکاری در کشور

با توجه به وضعیت کنونی افزایش بیکاری در کشور و تحلیل‌های کارشناسان اقتصادی در این باره به نظر می‌رسد باید منتظر همه گیر شدن مسئله بیکاری در کشور باشیم. اگر تاکنون در خانواده شما یک بیکار وجود داشت، این احتمال دور از ذهن نیست که در آینده نزدیک بیکاران خانواده بیشتر شود

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

گرانی، اخراج بی رویه، عدم پرداخت دستمزد و عدم بیمه کار و ... صبر کارگران را لبریز می کند

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------

جانیان عذرخواهی می کنند

رژیم های جنایتکار عذرخواهی می کنند

Serbia's president apologized for the massacre of Croats in Vukovar

President Boris Tadic became the first Serbian leader, who apologized for the massacre of 200 Croat civilians, who after the conquest of Vukovar in 1991, they killed Serbs. He did so during his unofficial visit this Thursday východochorvatského city.

در بیستمین سالگرد کشتار وحشیانه 200 تن از مردم بی گناه کرواسی (حارواتیا) توسط جانیان صرب، روز پنجشنبه پره زیدنت صربستان بوریس تادیج بر مزار قربانیان حاضیر شده با نثار دسته گل بنام کشورش از مردم کرواسی عذرخواهی کرد.

آیا رهبران کشورهای روس و ایران چنین جسارتی را در برابر ملت تورکمن از خود نشان خواهند داد؟

سینچی

Türkmenistan

Türkmenistanyň prezidenti G.B.Muhammedow şahsyýet kultuny ösdürmekde Niýazowdan ozdyrýar.

Döwlet binalary-a dursun, hatta ýaşaýyş jaýlarda B.Muhammedowyň suraty asylgy dur. Ol kakasynyň we atasynyň atlaryny metjıtdir mekdeplere dakdyrýar. Radio-TV “hormatly” diýmezden onuň adyny tutup bilenok. Gerekmejek binalar gurdurandan, garyp halkynyň guzeranyny sazlaşdyrmaga synanşsyn. Türkmenistanyň deňi-taýy bolmadyk tebigy baýlyklaryna garamazdan, ýurduň ilatynyň azyndan 30 prosenti garyplyk derejesinde ýaşaýar

Ýurduň daşyndan hem içinden ýaranjaňlar tarapyndan öwlüp pygambere, hatta hudaýa deňlen Niýazow, halkyň ýüreginde ornaşyp bilen bolsa, B.M- hem ornaşar.
Synçy



بیزینگ سایلان حابارلاریمیز

نگرانی اروپا از حکم اعدام سکینه آشتیانی

به دنبال انتشار اخباری در باره احتمال اجرای «قریب‌الوقوع» حکم اعدام سکینه محمدی‌آشتیانی، کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با ابراز نگرانی عمیق خود از این مسئله، خواستار متوقف شدن روند اجرای این حکم شده و بریتانیا نیز اجرای چنین حکمی را «کاملاً‌ غیر قابل‌قبول» دانسته است.

----------------------

آه و فغان آخوندها؛ وضعیت حجاب بدتر شده است- رئيس ستاد نماز: روحانيون لباسهای شاد بپوشند

رئیس فراکسیون روحانیون مجلس شورای اسلامی با انتقاد از وضعیت حجاب در کشور، رئیس جمهور را مخاطب قرار داد و گفت: وضعیت حجاب در دولت اصولگرا به مراتب بدتر از دوره اصلاحات است.

--------------------------------------

افزایش قیمت‌ تاکسی، میوه و تره ‌بار

از هفته گذشته نرخ کرایه تاکسی های درون شهری در اومچالی (سیمین شهر) از توابع شهرستان کومیش دپه (گمیشان) به طور غیرمنتظره افزایش یافته است.

همشهری آنلاین: قیمت سیب زمینی و پیاز، گوجه‌فرنگی و سیب‌درختی طی 2هفته اخیر با افزایش قیمت مواجه بوده است. این شرایط موجب شده تا نرخ سیب‌زمینی و پیاز از 500 به 750تومان، گوجه فرنگی از 600 به1000تومان و قیمت سیب زرد و قرمز داخلی از 1300به 1800تومان افزایش یابد.

نرخ نان بربری در نانوایی‌های برخی شهرهای گلستان از جمله گرگان و گنبد، از ۵۰ تومان به ۱۰۰ تومان به ازای هر قرص نان در دوماه قبل افزایش یافته است.

-------------------------------------------------------

شکنجه و قتل عام اعضای یک خانواده در بابل

روزنامه خراسان: اعضاي ۴ نفره يک خانواده ثروتمند پس از شکنجه و ضرب و شتم به طرز فجيعي در شهرستان بابل استان مازندران به قتل رسيدند

-----------------------------------------------

نامه اعتراضی به وزارت امور خارجه سوئد

هفت تشکل ایرانی در سوئد: از طریق رسانه‌ها آگاه شدیم که یک هیئت پارلمانی به نمایندگی از سوی مجلس اسلامی ایران در هفته جاری از سوئد بازدید خواهد کرد. مایلیم تنها یادآوری کنیم که اعضای پارلمان اسلامی ایران مردم ایران را نمایندگی نمی کنند بلکه در واقع طی انتخاباتی غیر دمکراتیک و ساختگی به این پست منصو ب شده‌اند.

-------------------------------------------

احمدی نژاد دوباره مخالفین نظام را خس و خاشاک خواند

احمدی نژاد امروز طی سخنانی در خراسان شمالی، دوباره مخالفین نظام را خس و خاشاک خواند

احمدی نژاد: روس ها ما را فروخته اند!

• محمود احمدی نژاد در سخنرانی خود ضمن انتقاد شدید از روسیه، از دولت های غربی خواست بیایند مثل «بچه ی آدم» با ایران حرف بزنند! ...

------------------------------------------------------

براساس گزارش های رسانه های آمريکا، حزب جمهوريخواه توانسته است با پيروزی در انتخابات مياندوره ای اکثريت کرسی های مجلس نمايندگان آمريکا را به خود اختصاص داده و کنترل آن را در دست بگیرد.

---------------------------------------------------------

بخشي از مستند ' اهل تسنن در ايران' در مراوه تپه فيلم برداري مي شود

مراوه تپه - بخشي از مجموعه مستند ' اهل تسنن در ايران '‌ از كه توسط سيماي انگليسي شبكه جهاني سحر تهيه مي شود در شهرستان مرزي مراوه تپه در استان گلستان فيلم برداري مي شود.

--------------------------------------------------------------
1-nji noýabrda, Türkmenistanyň milli walýutasynyň — manadyň dolanyşyga girizilmegine 17 ýyl bolýar.
Häzir 1 dollar 2,85 manada deň.

ملی شاخصیتلاریمیز حاقیندا

ایلکینجی تـۆرکمن سرهنگی هم یوریستی/حقوقچی عالیم

 

حان یوموت (یومودسکی)0

 ۱۹۲۸-۱۸۶۸
حازار یاقا تورکمنلرینگ ۱۹- نجی عاصرینگ بیرینجی یاریمینداقی بللی سرکرده سی قیات حانینگ چاولیغی،

حان یومودینگ دۆرلی دؤوره دگیشلی ایکی سانئ صوراتی

 

• حان یوموت، گنرال مادریتوف ینگ اترک- گورگن تورکمنلرینه غارشی جزابریجی هجومینی بس اتمک هم- ده تـۆرکمنلره ییتریلن زیانینگ عؤوضینی دولماق اۆچین آشغاباتداقی حاربی فرماندارا شکایت بیلن یوز توتوپدی.

• حان یوموت ایلرکی تـۆرکمنیستانینگ غاراشسیرلیغی اوغرونداقی گؤرشه یارادام بریپ، ارکینلیک باراداقی بیلدیریشلری یازیپ، تورکمن یولباشچیلارینا ایبریپ دوروپدیر.

• اول ایلکینجی گزک، مسکوانینگ اته گینده، تورکمنیستانلی اوقووچیلار اوچین یؤریته یوقاری مکتبی اساسلاندیریار

• حان یوموت، یازان آنالیز ماقالالاری بیلن تورکمنیستاندا روس پاتیشاسی نینگ ظولمونی ییتی پاش ادیپ، بلشویک حرکتینه ده رئال بها برمگی باشاریپدی.

حان یومودونگ ترجیمه حالئ:

نیکولای نیکولایویچ یومودسکی، آنناموحاممت (غاراش) حانئنگ اوغلئ، (آنناموحاممت قیات حانئنگ آغتـئغئ، یاغشی مأمدینگ اوغلئ) آنناموحاممت یاش اوغلانقا، ۱۸۴۵-نجی یئلدا پتربورگا گتیریلیپ، حاربئ مکدپده اوقادئلیار، پولکوونیک/سرهنگ درجه سینه یتن آنناموحاممت ۱۸۸۶-نجئ یئلدا شاغادامدا آرادان چئقیار. نیکولای یومودسکی (حان یوموت) ۱۸۶۸-نجی یئلئنگ ۲۰-نجی آوگوستئندا مسکوانینگ قولایئندا، پودولسک گوبرناتولئگئندا دوغولیار و ۱۹۲۸-نجی یئلئنگ آوگوستئندا آشغاباتدا آرادان چئقیار.

حان یوموت ۱۹-نجی عاصرئنگ آیاغئندا، ۲۰-نجی عاصرئنگ باشلارئندا تۆرکمنلردن اورسیتـده تربیه آلان ایلکینجی تورکمنلردن بیری. اول ۱۸۸۷-نجی یئلدا پولتاوا (اوکرایئن) کادت کورپوسئنئ (حاربی کورس)، ۱۸۸۹-نجئ یئلدا پتربورگدا ۱-نجی پاولووسک حاربئ مکدبینی غوتاریار. سونگرا ۱-نجی زاکاسپی (حأضیرکی تورکمنیستان) آتئجئلئق باتالیونئنا (گردان تیرانداز) ایشه ایبریلیأر. ۱۸۹۵–۱۹۰۲-نجی یئللاردا یومودسکی زاکاسپی نینگ حاربئ- حالق کؤپچیلیگی ایشلر اداراسئندا و "دورون" پریستاولئگئندا (اداری بؤلوم) ایشلِیأر. ۱۹۰۲-نجی یئلدا یومودسکی پتربورگداکئ حاربئ-یوریدیک آکادمییا (مدرسه عالی حقوق) اوقووا گیریأر و ۱۹۰۷-نجی یئلدا اونئ غوتاریار. ۱۹۰۹- نجئ یئلا چنلی پتربورگدا باش اشتابئنگ آزییا بؤلۆمینده (ستاد فرماندهی ارتش در مورد آسیای میانه) ایشه آلنئپ غالئنیار.

اؤز دؤوری نینگ انقلابی آداملاری بیلن غاتناشانی اۆچین یومودسکی ۱۹۱۰-نجئ یئلدا وظیپه سیندن بوشادئلیار. سونگرااول داشکنت سود پلاتاسئنا (دادگستری) ایشه ایبریلیأر. ۱۹۱۳-نجی یئلدان ارکین یوریست (وکیل) بولوپ، خصوصی آدوکاتadwokat ایشی بیلن مشغوللانیار. کرنسکی نینگ یولباشچیلیغینداقی فورال بورژواز-دموکراتیک رولوتسییاسئندان (انقلاب) سونگ، یومودسکی زاکاسپیده "اوراز سردارینگ" یولباشچیلیغیندا دؤره دیلن و اؤزباشداق تورکمنیستانی اساسلاندیرماق اوغروندا ایش آلیپ باریان "تۆرکمن اجرائیه کمیته تی" دیین ملتچی حؤکۆمتینگ حاطارئنا غوشولیار. یومودسکی ۱۹۱۸-نجی یئلدا "ایشچیلر و عسگرلر" وکیل لری نینگ، کراسنووودسک بؤلۆمی نینگ باشلئغئنا سایلانیار. ۱۹۱۸-یئلئنگ ۱۱-نجی اییولئندا/جولای، زاکاسپیدا پاتیشانینگ طاراپدارلاری (آق گاردلار) اوندان اؤز حؤکۆمتینده پیدالانماق ایسلـِیأر، اما یومودسکی اولار بیلن حئذماتداشلئق اتمه یأر." (تورکمن ساویت اینسکلوپدیاسی)

قیزیل قشون۱۹۲۰-نجی یئلدا کراسنوووسکینی باسیپ آلئپ، چلکنه غولایلاندا، حان یوموت غارینداشلاری نینگ یاشایان یاشایان یری بولان کۆمۆشدپأ گؤچۆپ گیدیأر. اول حان بولانسونگ، اونونگ ائزئ بیلن توتوش طایپاسئ هم گؤچیأر. (حأضیر قیادی فامیلیاسی بیلن اولارینگ نبیره لری کوموش دپه ده، بندرتورکمنده و کوممت قابوسدا یاشایار)

زاکاسپی فرونتی نئنگ یولباشچئلاری (تورکمنیستان جبهه سی) والریان کویـبـیشف، پاسکوتسکی بیلن غایغئسئز آتابایف، ایزینا دولانیپ گلمأگه ائرماق اوچین، حان یومودسکی نینگ یانئنا تـۆرکمن اشیگینی گیدیریپ ایچالئ ایبریأرلر. حان یوموت اونونگ ایچالیدیغینی آنگیار. یاغدایئ اؤورنن ایچالئ، یومودسکی نینگ اؤزی بیلن گؤنی گپلشیک گچیرمک قارارئنا گلیأر. "سووت/ شوروی حؤکۆمتینی قبول ادنلرینگ همه سی ایشه آلئنیار" دیییپ اول سؤز بریأر. حان یوموت ایچالی نینگ بو سؤزلرینه مۆنگکۆرلیک ادیأر، یؤنه اسپسییالیستلری (متخصص) قئزئل قوشونا قوللوغا آلماق بارادا لنین ینگ گؤرکزمه برندیگی بیلن ایچالئ اونئ ائناندئرئپدئر. شوندان سونگرا هؤوس بیلن واطانا دولانجاقدئغئنئ یومودسکی ائغلان ادیپدیر.

کۆمۆشدپأ باران ایچالئ، فرونتـئنگ یولباشچئلارئندان رسمی حات گتیرجگینی وادا بریپدیر: "حان آقا، سیز بو یرده غالسانگئز- دا حور بولمارسئنگئز، اول بللی، یؤنه سیز بیلن بأریک گلن غارینداشلارینگیز یات یورتدا حورلانار، اولار غارئپ آخئرئ" دیییپ، یؤنه کی حالق اۆچین بولشویکلرینگ نأحیلی عاجایئپ دورموش تاییار ادیأنگینی گۆررۆنگ بریپدیر. واطانا دولانماغا رسمی چاقئلئق آلان نیکولای نیکولایویچ یومودسکئ (حان یوموت) أهلی تیره دشلری بیلن تۆرکمنیستانا اؤورۆلیأر (ژورنالیست آشورقلی بایری نینگ یاتلامالاریندان)

بولشویکلر حأکیمییتی ایه لأندن سونگرا، حان یوموت موسکوا گیدیپ، ایلکی حوت استالینینگ اؤزی سونگرا بولسا بۆتین سایوز یاشولئسئ م.کالنین بیلن دوشوشئپ، تۆرکمن اوغلانلارئنئ موسکوادا اوقاتماق اۆچین یؤریته بیر مکدبینگ اساسلاندئرئلماگئ اوغروندا آلادا ادیأر. شئیدیپ موسکاوانئنگ اته گینده "سوسنوویـبار" دیین یرده "تۆرکمن ماغارئف اؤیۆنینگ/ تۆرکمن آنگ- بیلیم اؤیۆنینگ" دۆیبۆنی توتیار. اول تۆرکمن بالالارئنئ بو یره گتیریپ اوقاتماقدا یاداوسئز زأحمت چکیأر و ۱۹۲۶- نجئ یئلا چنلی اؤزی مکدبه مۆدۆرلیک ادیأر. ۱۹۲۷- نجی یئلدا سئرقاولان حان یوموت، آشغابادا دولانئپ گلیأر و عؤمرۆنینگ آخئرقئ یئللارئندا "اۆلکأنی اؤورنیش دولت موزیی نینگ" دیرکتورئ بولوپ ایشلِیأر. اونونگ اوغلئ غاراش حان (یومودسکی غاراش نیکولایویچ) بللی گئولوگ (زمین شناس) عالئمئ بولوپ یتیشیأر و تۆرکمنلرده یکه-تأک "لنین" بایراغئ بیلن سئلاغنان آدام حؤکمۆنده تاریخا گچیأر. (تورکمن ساویت اینسکلوپدیاسی. اوچونجی جلد)

****

گنرال مادریتوف نگ ۱۹۱۶- نجی یئلدا اترک- گورگن تورکمنلرینه غارشی گچیرن غاضاپلی هجومی ماحالی بیر توپار تورکمن هلأک بولیار، مال- غارا تالانیار. یورتدا آچلیق حؤکوم سوریأر. مونونگ اؤنگونی آلماق اوچین گنرال کوروپاتکینینگ اشتابئندا (قرارگأهینده) ادیوتانت (افسر) بولان حان یوموت تۆرکمنلرینگ وکیلی حؤکمۆنده آشغابات اوبلاست کامیسسارلئغئنا تلگرامما یوللاپ، تۆرکمن توپراغئنداقئ حاربئ اوپراتسییانئنگ (هجوم) حایال ادمأن یاتئرئلماغئنئ، تالانان مال-غارالارئنگ ایه لرینه غایتارئلئپ بریلمگینی، هجومده یتیریلن زیانلارئنگ عؤوضی نینگ دولدورئلماغئنئ برک طالاپ ادیأر. حان یومودینگ یازان حاطیندان بیر بؤلک:

"تۆرکمنلرینگ آراسئندا حأضیر آچلئق حؤکۆم سۆریأر، تۆرکمنلر بیلن غاداغان ادیلن سؤودا غاتناشئق غایتادان یولا غویولمالئ، بو ایشی روسلارئنگ گۆرگندأکی حاربئ کاماندیری یرینه یتیرملی."

****

تۆرکمن توپراغی نئنگ دمیرغازئغئندا، حاص دوغروسئ حأضیرکی تۆرکمنیستاندا ارکانا بیر دولتی اساسلاندیرماق اوغرونداقی گؤرشلر گۆیچلندیگیچه اونونگ تأثیری اترک-گۆرگن تۆرکمنلر نینگ آراسئندا-دا آرتیاردی. روس پاتئشاسی نئنگ یرلی پولیسی نئنگ ائزارلاماسئندان بیزار بولان کأبیر تۆرکمن اینتللگنتلری (روشنفکرلری) گۆرگندأکی تۆرکمنلرینگ آراسئنا سئغئنیارلار و انقلابئ تجریبلرینی بو یردأکی ایلدشلری بیلن پایلاشیارلار. اولارینگ اینگ مشهور لاریندان بیری- ده، حان یومودینگ دوغان اوغلئ "لألی" حان دی. اول سیاسی و حاربی مسئله لرده عثمان آحونئنگ یاقئن گنگشچیسی بولیار. کوموش دپه ده غورولان حاربی مکتیه هم لألی حان مدیرلیک ادیپدیر. حان یومودینگ اؤزی بولسا اؤزباشداق بولماق باراداقی بیان نامالاری یازیپ، کوموش دپأ ایبریپ دوروپدیر. بو بارادا انگلستانینگ آسترابادداقی حابارچیسی "مقصودلو" ماغلومات بریپدیر. اونونگ مألیم اتمگینه گؤرأ حان یوموت، ایلکینجی گزک، اترک-گۆرگن تۆرکمنلری نینگ ارکینلیگی اوغرونداقئ بیان ناماسئنئ-مانیفستینی ۱۹۲۴-نجی یئلئنگ ۲۷-نجی مارتئندان تاییارلاپ اونئ یایرادئپدئر. (مخابرات استرآباد- جلد دوم)

. بو سند ده یومودسکی نینگ آدی (یموتیکی) و تورکمنیستان بولسا (ترکستان) گؤرنوشینده یازیلیپدیر. انگلیسلرینگ حابارچیسی اونی روسلارینگ ایبرندگی اؤنگه سوریأر

حان یومودینگ تورکمن حالقینا بیترن حیذملاتلاری غاتی کأن. شونونگ اوچین اونونگ آدی ایل ایچینده همیشه حورمات بیلن توتولیار

آقمیرات گورگنلی

تاریخ علیملارینگ کاندیداتی