مسئله ملی در ایران

 باز هم درباره مسئله ملی در ایران

 تاریخ ملت تورکمن در تورکمنستان جنوبی را از زمان عقد قرارداد "آخال" در نهم دسامبر سال 1881، طبق سیاست استعماری روس و انگلیس در نیمه دوم قرن نوزدهم که مطابق آن منطقه ای حایل بین مستعمرات خود در آسیا و آسیای مرکزی با قلمرویی قرار دادی از یک امپراطوری در هم شکسته آسیائی، بنام کشور ایران ایجاد کردند، تلاش برای انطباق خود با این سرنوشت تعیین شده برای یک ملت از طرف بیگانگان و مبارزه برای تأمین برابر حقوق با دیگر ملتهای تشکیل دهنده این واحد جغرافیائی تشکیل داده است. اما، تاریخ دولتهای مرکزی وقت ایران در تورکمنستان جنوبی، طی تمامی این سیزده دهه از تقسیم یک ملت و یک سرزمین، توسل به رذیلانه ترین شیوه ها برای نابودی و سلب هویت ملی، فرهنگ و زبان ما و تحمیل حقوق و جایگاه انسانی درجه دوم و مستعمراتی به ملت ما، سرکوب خشن و تحمیل جنگهای متوالی و محروم ساختن ملتی از کوچکترین دخالت در امورمربوط به زندگی اجتماعی و ملی خود تشکیل داده است.ه

پشتوانه نظری و مشروعیت تراشی برای اینهمه جنایات شوونیستی و برتری طلبی قرون وسطایی در حق یکی از ملتهای تشکیل دهنده ایران، متأسفانه از طرف نخبگان و روشنفکران ملت حاکم برای این دولتهای نژادپرست و شوونیست آفریده شده است.ه

این تئوری بافی های شوونیستی بر بستر فرهنگ دینی – اسطوره ای مسلط در میان ملت حاکم و بر اساس تاریخ نگاری "آنا کروتیسم"، یا از پیش به پس خواندن تاریخ با نادیده گرفتن هویت قومی با هویت ملی و یکی پنداشتن آگاهی تمدنی با آگاهی ملی، از اولین دهه های آغازین قرن بیستم، با نظریات راسیستی رایج در آلمان نازی و با تئوری فاشیستی ایتالیای موسولینی در هم آمیخت و با اتکاء به شلاق حکومتی وعصای سلطنتی رضاخان، فاجعه تبعیض ملی عقب مانده و بربرمنشانه موجود در ایران را پدید آورد! فاجعه ای که با جنون عظمت طلبی و برتری نژادی که هنوز نیز قلمرو ملی را همان قلمرو فرومانروایان متجاوز امپراطوری کهن فلات ایران می پندارد، بر تصوری از یک ایران یکپارچه بر بنیاد یک نژاد که گویا سر منشاء همه چیزهای با ارزش در جهان و مظهر تمامی نیکی های ممکن و ناممکن بشریت است و بر اساس یک زبان، یک فرهنگ، یک دین و با ملتی بدون هیچگونه در آمیختگی با عنصر "بیگانه"، استوار شده است.ه

اما، گوناگونی قومی، ملی و فرهنگی و زبانی در ایران کنونی آنقدر آشکار استکه نمیتوان به ضرب هیچ "تاریخ ملی" آنرا پوشانید. کل مردم ایران و هر یک از همبودهای انسانی عمده آن، چون تورکمنها، تورکها، فارسها، بلوچها، کردها، عربها و ... دیگر حتی قابل تقلیل به یک منشأ قومی نیستند و از آنچه ریشه قومی و قومیت در میان خود آنها باقی مانده است، عمدتاً گویشها و لهجه ها، آداب و سنن، اسطوره ها و حافظه های تاریخی آنها نسبت به گذشته های دور خود آنهاست که علیرغم تغییرات و آمیزش و اختلاطها، خصوصیات و تمایزات خود را حفظ کرده اند. این ملتها در واقع خود بیانگر واحدهای بزرگتر و پیچیده تر از اقوام باستانی و قرون وسطائی خود هستند. این واحدهای انسانی جدید که محصول ترکیب چندین قوم در یکدیگر و دارای نوعی همگونی فرهنگی و زبانی وسیع تر نسبت به اقوام قدیمی تر خود هستند، با برخورداری از سرزمین نسبتاً بزرگ و متمایز، زبان متفاوت و جمعیتی نسبتاً زیاد و یکجا نشین، " ملیت" نام دارند و آن بخش از آنها که در میان مردمان شهرها و روستاها و مناطق دیگر با جمعیتی محدود و پراکنده و جدا از سرزمینهای تاریخی و اصلی خود بسر میبرند، گروه یا " اقلیت ملی" یا " قومی" مربوط به ملتهای خود هستند.ه

بنابراین، چند ملیتی بودن ایران، اولاً یک واقعیت عینی خارج از ذهنهای بیمار شوونیستهای عظمت طلب ملت حاکم است. ثانیاً، کسانیکه با توصیف ایران بمثابه کشوری چند ملیتی مخالفت میورزند و حداکثر آنرا چند قومی، چند مذهبی و دینی می دانند، عمدتاً آنانی هستند که مخالف حقوق ملیت ها نظامهای مبتنی بر خود فرمانی ملیتی، منطقه ای و یا فدرالیستی و جانبدار " قدرت مقتدر مرکزی" یا " حکومت مقتدر ملی" با تکیه بر ارزشهای تنها یک ملت هستند.ه

دیگر هیچ منطقی نمتواند قوم و ملتی را که با برخورداری از خصوصیات مشترک وآگاهی و وجدان جمعی، خواهان حفظ هویت ملی و قومی خود، از طریق زندگی در شرایط برابر با دیگران و یا حتی حق تشکیل یک کشور مستقل نیز باشند را جدائی طلب، آشوبگر و بر هم زننده وحدت ملی ناداشته، بشمار آورد. برای نیروهای دمکرات و ترقیخواه در ایران، اندیشه اساسی در این زبان نو و انسانی نهفته استکه هیچ امری مقدس تر از انسان و آزادی او وجود ندارد و این خود او و نه هیچکس دیگر استکه سرنوشت همبودهای انسانی خود را رقم خواهد زد. اما، میهن پرستی شوونیستی، عقیده ایستکه میهن را برتر از انسان و بالاتر از اصول حق و عدالت می نشاند. در حالیکه عشق به وطن در واقع علاقه به رفاه معنوی و آزادی برای شکوفائی فرهنگها در آن بوده و به هیچوجه با سلطه ملتی بر دیگر ملل در آن ارتباطی نداشته و علاقه و عشق به وطن اگر بخشی از عشق به انسانیت نباشد، چیزی به غیر از بت پرستی نیست.ه

آنچه ایرانیان را درآینده به یکدیگر پیوند خواهد داد، باور جدی به اصول دمکراتیک، تقویت جامعه مدنی و گسترانیدن عدالت اجتماعی بدور از هر گونه تبعیض ملی، احترام به حقوق و اصالت شهروندی و آزدی آنها ونه شوونیسم و توسل به دستورات حکومتی که هیچگاه روشی برای یکپارچه سازی و ایجاد ملتی واحد و نوین در مملکتی چند ملیتی نظیر ایران نبوده است.ه

در آینده تعیین کننده وجه اصلی هویت ایرانی نه فرمولهای شووننیستی و گورستانی چون زبان واحد، سرزمین و تاریخ مشترک، بلکه حس " ملت – بردگی" است که تنها مغزهای کور شوونیستی قادر به درک آن نیستند.ه

در عرصه مسئله ملی باید به سیاستها و تصورات شوونیستی که ایران را فرسنگها از قافله تمدن و حتی از همسایگان جدید آن عقب نگه داشته و به اسارتگاه فرهنگها و ملتها و اقوام مبدل ساخته است، خاتمه داده شود. باید پذیرفت که هیچ کشوری تاریخی یکدست و یگانه نداشته است و ملتها برآیند تاریخی چندگانه وپایداری و مداومت دولتهای مدرن نیز نتیجه سازش و آشتی و آمیزش بین ملتهای تشکیل دهنده هر کشور کثیر الملله است.ه

در ایران، باید بموازات تغییر ساختار عهد عتیق اداره کشور و قدرت و تغییر تقسیم بندیهای نامربوط به سرزمینهای ملی هر یک از ملتها و حق شناسایی حاکمیت ملی خود آنها بر آن، ساختار قدرت متمرکز و مرکزی به ساختاری فدرال، حق شرکت برابرانه تمامی ملل و اقوام در تعیین سرنوشت مجموعه ایران تأمین گردد.ه

کانون فرهنگی – سیاسی خلق تورکمن که اداره حاکمیت ملی ملت خود را یکسال تمام تجربه کرده و افتخار آنرا دارد که برای اولین بار در ایران، در سال 1358 طی بیانیه دوازده ماده ای، سیستم فدرالی اداره کشور را طرح و بمیان کشیده است، هدف خود راغنای هویت ملی ملت تورکمن و هویت ملی ایران، در عین همزیستی با هویت های دیگر ملتهای تشکیل دهنده آن و حفظ شکوفائی آنها در قالب یک نظام دمکراتیک فدرالی و یک همبستگی منطقه ای و جهانی بر پایه همکاری و دوستی ملل میداند. برای تأمین این امر با برقراری مجدد یک " دولت همگون قومی و زبانی" تحت هر عنوانی و با ناسیونالیسم محافظه کارانه بدون ملت و با سرکوبی و استحاله ملی دیگر ملل در تنها یک ملت در فردای بدون جمهوری اسلامی نیز مبارزه خواهد نمود.ه

Doganlyk Türkiýede jemhuriýet joşguny

Türkiýe jemhuriýeti 87 ýaşaynda

Türkiýäniň milli güni gutly bolsun!

1923- nji ýylyň 29-njy oktiýabrynda Türkiýede jemhuriýet düzgüniniň jar edilen günüdir. Ol ýurt möçberinde dabara bilen bellenýär. Her ýyl jemhuriýet düzgüniniň yglan edilen 28 - 29 oktiýabr günleri “Jemhuriýet Baýramy” hökmünde şowhunly dabaralar bilen gutlanýar.

Jemhuriyetden öň Osmanly İmparatorlygy bardy. Osmanly Döwleti, Osman Beg tarapyndan 1299-njy ýylda ”Sögüt”'de esaslanypdy. Osmanly döwletini patyşa dolandyrýardy. 624 ýylda Osmanly Döwletini, 36 patyşa dolandyrdy. Iň soňkusy bolsa Soltan Wahdetdindir.

1914-nji ýylda Birinji Dünýä Urşy başlandy. Osmanly döwleti, Almanyň ýarany hökmünde urşa goşuldy. Dört ýyl dowam eden urşuň soňunda Almanlar we olaryň ýarany ýeňildi. Urş düzgünine görä ýeňlilen ýurtlar, ýeňler tarapyndan basylyp alyndy, şeýlelik bilen Osmanly Imperatory, İngilisleriň, Yunanlylaryň, Fransuzlaryň, İtalýanlaryň arasynda paýlaşyldy.

Halkyna bil baglan we onuň güýjüne ynanan Mustafa Kemal Paşa, 1919-njy ýylyň 19-njy Maý aýynda Samsuna gelýär. Erzurumda, Siwasda maslahatlar geçirýär. Mustafa Kemal Paşa "Ýeke-täk häkimiýet bar, ol-da Milli häkimiýetdir. Ýurdy ýene-de halkyň güýji halas edip bier" diýip, berk nygtaýar.

1920-nji ýylyň 23-nji iýul/julynda Ankarada “Büyük Millet Mejlisinde/ parlamentinde Mustafa Kemal Paşa, ýurt baştutany hökmünde saýlaýar. Mustafa Kemal Paşanyň ýolbaşçylygynda Büyük Millet Mejlisi Milli Azatediş Göreşini başladýar. Batyrgaý söweşlerden soň, yurt duşmanlardan halas edilýär. Patyşa bolsa yeňilen duşmanlar bilen bile ýurtdan gaçyp gidýär. “Lozan” Parahatçylyk Şertnamasy esasynda ýeni bir döwlet esaslanýar.

1923-nji ýýlyň 29-nji oktiýabrynda Atatürk, milletwekilleri bile duşuşandan soňra jemhuriýet düzgüniniň taslamasyny Büyük Millet Mejlisine hödürleýär. Mejlis bu teklibi kabul edýär.

Şeýlelik bilen Türkiýede jemhuriyet düzgüni esaslanýar. Atatürk gurulan Türkiýe Jemhuriyetiniň ilkinji Jemhurbaşlygyna saýlanýar.

Doganlyk Türkiýe Jemhuriýetiniň milli gününi tüýs ýürekden gutlaýarys.

بیزینگ سایلان حابارلاریمیز

همایش علمی بین‌المللی "اغوزنامه " در عشق‌آباد برگزار شد

پایگاه خبری ایتنا نیوز: همایش دو روزه علمی بین‌المللی "اوغوزنامه ژانری" به عنوان مرجع تاریخی و فرهنگی " طی مراسمی با حضور محققان، اندیشمندان و تاریخ‌دانان از بیش از 30 كشور دنیا از جمله ایران در عشق‌آباد پایتخت كشور تركمنستان آغاز به كار كرد.

اوغوزنامه، برگرفته از كتاب "جامع التواریخ " اثر "رشیدالدین فضل ا... " از نویسندگان قرن هفتم هجری است. (این هم توهمات شوونیستی نویسنده این خبر است- چرا که اوغوز نامه قرنها قبل از جامع التواریخ در بین مردم سینه به سینه نقل می شده است- حابارچی)

"كومك قلی‌اوف " پژوهشگر و نویسنده تركمنستانی درباره كتاب تاریخی اوغوزنامه می‌گوید: نسخه اصلی این كتاب به زبان تركی قدیم و كهن نوشته شده كه سالیان طولانی مفقود بوده است تا در نهایت "سالار گلعلی " از نویسندگان تركمن قرن 14 میلادی نمونه‌های فارسی آن را پیدا كرده است. (سالیر بابا کولالی) را گلعلی نوشتند. ممکن است او را ایرانی و شیعه اعلام کنند.

-----------------------------------------------------------------------------------------

مهندس"سید مصطفی عقیلی نژاد مدیر امور ماهیان خاویاری استان گلستان گفت: جدیت استاندار گلستان در تشكیل كارگروه تهیه طرح جامع توسعه آشوراده در استان، قابل تقدیر است.

وی با اشاره به اینكه شتاب بخشیدن به مصوبات سفر سوم رییس جمهوری به گلستان موجب نجات خاویار ایران خواهد شد، خاطرنشان كرد: اولویت ویژه استاندار گلستان برحل مشكلات جزیره‌ آشوراده و توسعه صنعت خاویار نوید بخش آینده ای روشن برای این منطقه می باشد. (به چه قیمتی؟ با رنگین ساختن دریا از خون جوانان تورکمن!!)

------------------------------------------------------------------------------------------

دکترای رئیس جدید هلال اهمر و رئیس سابق بهزیستی هم جعلی از کار درآمد

سایت آفتاب: رییس سابق سازمان "ب" و رییس جدید سازمان "ه" كه عنوان دكتر در حكمش از طرف احمدی‌نژاد قید شده متهم به جعل مدارک حضور در جبهه و اخراج از دانشگاه شده است.

ایران: یک عضو کمیسیون آموزش مجلس گفت که برخی از آقازاده‌ها و مسئولان کشور تنها برای اخذ مدرک دکترا به کشورهای آسیای میانه و قفقاز سفر می‌کنند.

------------------------------------------------------------------------------------------------

علیخانی: دولت بدون مجوز به افغانستان کمک کرده؛ چرا جوانان ما از این کمک ها محرومند

جـــرس: درحالیكه رئیس جمهور افغانستان ادعاى كمكهاى میلیون دلارى و نقدى دولت ایران به خود و رئیس دفتر خود را نه تنها تكذیب نكرده، بلكه مورد تایید نیز قرار داده است، و یك روز بعد از تنظیم سوال هفت نماینده اصلاح طلب مجلس از وزیر خارجه، پرسش هاى یكى از نمایندگان اصلاح طلب مجلس پیرامون این موضوع، با واكنش تند رئیس كمیسیون امنیت‌ملى و سیاست خارجى مواجه شد.علیخانى: جوانان ما بیكارند؛ آنوقت بدون اجازه مجلس به خارج كمك مى كنید؟

--------------------------------------------------------------------------------------------------

ایرنا: معاون وزیر و رئیس سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشاركت های مردمی گفت: دایر كردن مدرسه دو زبانه در تمامی مدارس كشور ممنوع است.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از مركز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، 'علی باقرزاده' افزود: طبق قانون هیچ مدرسه‌ای نمی‌تواند درس ها را به غیر از زبان رسمی كشور در مدارس تدریس كند.

وی ادامه داد: در همین راستا آموزش رسمی موسیقی و یا تدریس دروس تخصصی به غیر از زبان فارس در مدارس غیردولتی و دولتی ممنوع است و در صورت مشاهده با مدارس خاطی برخورد خواهد شد (حانی اول بریلن وعده لر؟!!!)0.

-----------------------------------------------------------------------------------------------

كوتاه‌ترین ساز جهان در همایش علمی، فرهنگی و هنری كارآواها و آیین‌های موسیقی كار در تهران توسط حاج محمد ایری هنرمند تركمن اجرا شد.

به گزارش پایگاه خبری ایتنا نیوز، هوشنگ جاوید دبیر همایش موسیقی كارآوا گفت: شب گذشته در دومین روز از این همایش كوتاه‌ترین ساز جهان توسط یك هنرمند تركمن اجرا شد. این ساز كه یك نی بدون زبانه است از ساقه جوان نی تهیه شده است. (دیللی تۆیدوگینگ آدینی بیلمه سنگ- ده اوت- دا)

هوشنگ جاوید، با بیان این كه این ساز فقط در فرهنگ تركمن باقی مانده، اظهار داشت: این نی بدون سوراخ ، دارای یك شكاف كوچك است كه كف دست هنرمند و به نوعی در مشت او جای می‌گیرد. نوازنده با حركات دست خود در جلو و بالای نی و تغییر حركات انگشت، ملودی را ایجاد می‌كند.

این پژوهشگر موسیقی نواحی در خاتمه با اشاره به تنها نوازنده این نی كوتاه در جهان گفت: حاج محمد ایری نوازنده تركمن، تنها نوازنده این ساز است كه هم اكنون می‌تواند با این ساز نوای زیبائی را خلق کند.

----------------------------------------------------------------------------

پایگاه خبری ایتنا نیوز: یك هیئت از تركمن‌های عراق در دیدار با دبیركل اتحادیه عرب اعلام كرد كه به دنبال معاونت ریاست‌جمهوری یا نخست‌وزیری عراق هستند.

به گزارش پایگاه خبری ایتنا نیوز و به نقل از فارس، یك هیئت تركمن عراق در دیدار با "عمر موسی" دبیركل اتحادیه عرب خواستار برعهده گرفتن یك پست كلیدی در دولت آتی عراق مانند معاونت ریاست‌ ‌جمهوری یا معاون نخست‌وزیری شدند.

این هیئت كه به ریاست "جاسم محمد جعفر " وزیر ورزش و امور جوانان دولت عراق با موسی در اتحادیه عرب دیدار كرد، به بررسی اوضاع عراق و تلاشهای اتحادیه عرب حمایت از تلاشهای ورزشی و اجتماعی عراق پرداخت.

وزیر ورزش و امور جوانان پس از این دیدار گفت: من نماینده تركمن های عراق در دولت وحدت ملی هستم و ما در دیدار با دبیركل اتحادیه عرب به بررسی نقش تركمن ها در تشكیل دولت عراق پرداختیم. موسی نیز در این دیدار اعلام كرد كه بطور كلی از عراق و بطور خاص از تركمن ها در دولت آتی عراق حمایت می‌كند.

تركمن‌ها پس از عربها و كردها سومین اقلیت قومی عراق محسوب می‌شوند .تركمن‌های عراق مسلمان شیعی و سنی هستند و در شهرهای "كركوك "، "تلعفر "، "موصل "، "اربیل "، "كفری " و "طوز حورماتو " زندگی می‌كنند

----------------------------------------------

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی دانشجویان و دانش آموختگان ترکمن ایران، روستای همه سین (ترکمن ده) در نزدیکی تهران واقع است که برای آشنای بیشتر به وب سایت این روستا که تازه راه اندازی شده است مراجعه فرمائید:

http://www.hamesin.com/

قابل ذکر است که مدیریت این وب سایت بعهده آقای علیرضا یگانه مجد می باشد و توسط شرکت ایلیاد گنبد طراحی و راه اندازی شده است.

حابارچی: ارتباط و همکاری تورکمنهای تورکمنصحرا و تورکمنهای "تورکمن ده" شایان تقدیر است.

تورکمنیستانینگ پره زندنتی نینگ آتیلان گونی

تـۆرکمنیستانینگ ایلکینجی پره زیدنتی نینگ آتیلان گونی

1894-1938     

تـۆرکمنیستان دؤولتی نینگ برقرار ادیلمگی نینگ ۱۵-نجی ییلی دابارا بیلن بلله نیأرکأ، بو دولت ینگ دؤیبونی توتان ایکی سانی گرچک ییگیدیمیز اییأم یوق ادیلیپدیلر. غایغیسیز آتابایف ۱۹۳۸- نجی ییلینگ فورال آیئندا ماسکوادا، ندیربای آیتاکوف بولسا شول ییلینگ۲۸- نجی اوکتیابریندا غانلی رپره سیانینگ پیداسی بولدی.

ن.آیتاکوف نأحاق توتولیپ یوق ادیلنده باری-یوغی ۴۲ یاشیندادی. اونگا " ژاپن نینگ ایچالیسی" دیین عایپلاما بیلدیریلیپدی. ساویت حؤکـﯚمتی بی گنأدیگینی بویون آلیپ ۱۹۵۶-نجی ییلدا آیتاکوفی آقلادی!

"ن.آیتاکوف داشکنتده ایشلأپ یؤرن دؤورﯚنده عدالت مینیسترلیگینده ایشلأپ یؤرن ابراهیم نورایف دیین بیریسی بیلن تانشیپ سونگرا اونی اؤزی بیلن تـﯚرکمنیستانا آلیپ غایدیار. اول آشغاباتدا "ن ک ود" (سونگراقی ک گ ب) اداراسیندا ایشلیأر، ۱۹۳۸-نجی ییلدا آیتاکوف "حالق دوشمانی" دیییپ توسساغ ادیلنده نورایف مونگا غاتی بگنیأر. یؤریته اؤزی گیدیپ، آیتاکوفی توسساغ ادیأر و سوراغ اتمک مسئله سینی اؤزی آلیپ باریار. سونگرا اول آیتاکوفی آتیپ اؤلدﯚرمأگه اؤزﯚنه روغصات بریلمگینی سورایار. مونگا-دا روغصات بریلیأر. نورایف اؤلـﯚمه حؤکـﯚم ادیلنلری سـﯚیری مانگلاییندان آتیپ اؤلدﯚرر اکن، یؤنه آیتاکوفینگ غاضاپدان دولی ناظارینا تاپ گتیرمأن، اونی ینگسه سیندن آتیپدیر."

نورایف-ده استالینچیلیغینگ غانلی رپرسسییاسیندان سیپیپ بیلمأن، مزدینی آلیار و آتیلیپ، یوق ادیلیأر

تـﯚرکمنیستانینگ ایلکینجی پرزیدنتی نینگ آدی پایتاغت آشغابادینگ اولی کؤچه لری نینگ بیرینه داقیلیپ اونونگ آدی ابدیلشدیریلدی. اونگا یادیگأرلیک هیکل اوتوردیلمادی. یؤنه آیتاکوفام ادیل اگیندشی آتابایف یالی ایکینجی رپرسسییا دوچار بولوپ، آدی نینگ توتولماغینا، آت-آبرایی نینگ، مرتبه سی نینگ بلنده گؤتریلمگینه دیکتاتور نیازوف غاداغانچیلیق گیریزدی. بو هنیزم دوام ادیأر. مونگا غارامازدان بو بییک مرتبه لی انسان حالقیمیزینگ یـﯚرگینده ابدی یاشایار و یاشارام. آیتاکوفینگ ذلیلی و ادوارد دیین اوغوللاری مسکوادا یاشایارلار. اولار عالیم آداملار بولوپ یتیشدیلر.

کؤپرأک ماغلومات ادینمک اوچین سرادینگ

http://ilguyji.blogspot.com/2010/09/blog-post_1392.html

تورکمنیستان دولتی 86 یاشیندا

تورکمنیستان دؤولتی نأحیلی شرطلرده دؤره دیلدی؟

گؤگ دپه غالاسی باسیلیپ آلاناندان سونگرا، بوتین تورکمن توپراغی روسلارینگ ارکینه گچدی. اوزال قفقازینگ حاربی گوبرناتورلیغینا (فرمانداری نظامی) باغلی ادیلیپ قویلان "زاکاسپی اوبلستی" سونگرا داشکنتدأکی "تورکوستان" گوبرناتورلیغینا اؤرکلندی. 1917- نجی ییلداقی بولشویک انقلابیندان بیرآز سونگرا تورکمن توپراغی ازبکستانینگ دوزومینده "آوتونوم/خودمختار" استاتوسیتا ایه بولدی. داشکنتدأکی "تورکیستان کامیسسارلار شوراسینا" یولباشچیلیق ادن تورکمنینگ مردانا اوغلی غایغیسیز آتابایف، تورکمنیستانینگ اوزباشداق بیر رسپوبلیکا بولماغی اوغروندا گیجه سینی گوندیز ادیپ، اوباما- اوبا دیین یالی آیلانیپ، زأحمت بارینی چکدی. شئیدیپ هم 1924- نجی ییلینگ 27- نجی اوکتیابریندا "تورکمنیستان ساویت سوسیالیستیک رسپوبلیکاسی" اساسلاندیریلدی

حاص دولوسی.

Ýaşasyn Erkana Türkmenistan

Türkmenistan döwletiniň 86 ýaşy gutly bolsun!

Türkmenistan döwletiniň düýbüni tutanlar: soldan

N.Aýtakow-G.Atabaýew-H.Sähetmyradow

Baryp 86 ýyl mundan ozal, 1924-nji ýylyň 27-nji oktiýabrynda Gaýgysyz Atabaýewiň, Nedirbaý Aýtakowyň...göreşleri netijesinde ilkinji gezek ýer ýüzünde TÜRKMEN halkynyň adyna bir döwlet emele geldi. Rus şounistleri diktoar Staliniň ýolbaşçylygynda halklaryň öz-erkin herket etmegine çydam edip bilmän, tru başdan olary Moskwa örkledi, biraz soňra bolsa, erkin pikir edip bilýän liderlerimiziň başyna ýetdi. Şeýlelik bilen 70 ýyldan gowrak Moskwa ýurdumyz talap geldi.

Türkmenistan döwletiniň döredilendigi jar edilen gurultaý şu binada geçirildi. 1924

1991-nji ýylyň awgust aýyndan başlap, SSSR diýen düzgün dargap ugrady, onuň düzümindäki 15 döwlet özbaşdak bolmak ugrunda hereket edip, öz garaşsyzlygyny jar edip başladylar, emma Türkmenistanyň şol wagtky kommunist partiýasynyň lideri S.A.Niýazow garaşsyzlygyň garşysyna çykyş etdi. 91-nji ýylyň mart aýynda referandom geçirdip, biz SSSR-iň düzüminden çykjak däl diýip, halkyň adyndan ýalan sözledi, ahyry Gorbaçow wezipesinden çekilip, SSSR-iň dargandygynyh yglan edenden soňra ýeke başyna galan Türkmenistan çäresiz garaşsyzdygyny yglan etmeli boldy. Ýöne ýaranjaňlar garaşsyzlygy alyp berenlikde Niýazowy hudaýa meňzetdiler. 17 ýyllap, halkyň başyna, malyna-milkine, namysyna musallat bolan “Türkmenbaşy”nyň hem möwridi ötüp,ol dünýäsini täzeledi. Gezek, ondanam beter öwünjeň, suratyny her yerde asdyryp ýören, kakasynyň we atasynyň adyna mejitdir mekdep biba etdirip ýören, ozal sýyasy arenasynda tejribesi bolmadyk Gurbanguly Berdimuhammedow diýen diş doktora ýetdi.

Garaşsyzlygyň şu geçen 20 ýyl çemesi döwründe ýekeje söz bilen aýdylanda halkyň maddy hal-ýagdaýy aşa pesledi. Ýurtda neşekeşlik, jelepçilik, parahorlyk ýetjek derejesine ýetdi. Halkyň sowat, saglyk we sosýal üpjünçilik ýagdaýy gaty peseldi. Onuň ýerine gerekmejek binalar toplumy bina edilýär.

Biz dünýä türkmenleri öz adymyza bir watanyň bardygyna guwanýarys. Biz baýdagymyzyň Birleşen Milletler Guramasynyň binasynda beýleki garaşsyz döwletleriň hatarynda galgadyp durandygyna begenýäris hem büýsanýarys. Bu erkena döwletde hem ýürdüň içindäkileriň bol-elinlikde ýaşamagy hem-de Türkmenistan döwlet baştutanlary Eýranda we Owganystanda keseki döwletleriň elinde horlanyp gelýän doganlaryň hemaýat goluny uzadyp, halkara syýasy gatnaşyklarda olara köpräk üns bermegini arzu edýäris.

Ýaşasyn erkana Türkmenistan, ýaşasyn türkmen halky.

Akmyrat Gürgenli

26.10.2010

سالگرد اشغال سرزمین تورکمن توسط ارتش رضاخان

سالگرد اشغال سرزمین تورکمن توسط ارتش رضاخانی

بعد از یکسال مقاومت قهرمانانه ملت تورکمن در برابر ارتش رضاخانی بالاخره بعداز هجوم لشکر شرق به سرکردگی جان محمد خان علاءالدوله و تیپ شمال به سرکردگی سرهنگ فضل الله زاهدی (همدانی) به سرزمین تورکمن، مقاومت با شکست روبرو شد و ارتش رضاخانی در آبان 1304 وارد گنبدقابوس گردید

.

بعد از اشغال سرزمین تورکمن، در سراسر شهرها و قصبات حکومت نظامی اعلان گردید و ورود و خروج افراد را منوط به گرفتن اجازه نامه از حاکمان نظامی نمودند

آقمیرات گورگنلی

ادامه ورودی

وضعیت حقوق بشر در ایران

تبعیض قومی و دینی "گسترده توسط رژیم ایران

فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر در تازه ترین گزارش خود از تبعیض قومی و دینی "گسترده" در زمینه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ایران خبر داده است.

در این گزارش که با عنوان "رویه پنهان ایران" در اکتبر ۲۰۱۰ (مهر ۱۳۸۹) منتشر شده، آمده است که ایران با اعمال این تبعیض ها "به صراحت" تمامی عهدنامه های بین المللی حقوق بشر را که در آنها عضویت دارد، نقض می کند.

در بخش نتیجه گیری این گزارش آمده است: "رژیم ایران خواست مسالمت آمیز احترام به حقوق اقلیت ھا و رفع تبعیض را با سرکوب و ایجاد وحشت بیشتر، خشونت، دستگیری ھای خودسرانه، شکنجه، محاکمه ھای فوری و اعدام پاسخ می دھد."

این گزارش از مقام های ایرانی خواسته است که "مفاد قانون اساسی، قانون مجازات اسلامی و قانون مدنی" این کشور را که مسلمانان غیر شیعه و غیر مسلمانان را مورد تبعیض قرار می دهد اصلاح کنند.

همچنین در این گزارش از حکومت ایران خواسته شده است که به "تبعیض و آزار و اذیت غیرمسلمانان و مسلمانان اهل سنت، اقلیت های قومی و آزار منظم اقلیت بهایی" پایان دهد.

این گزارش همچنین از نهادهای بین المللی خواسته است که موضوع تبعیض اقلیت ها را در چارچوب روابط و گفتگوهای دوجانبه و چندجانبه مطرح کنند و نتایج مورد اشاره در این گزارش را که قرار است طی قطعنامه ای در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب برسد، مورد توجه قرار دهند.

این فدراسیون همچنین از سازمان بین المللی کار خواسته است که در چارچوب کنوانسیون ۱۱۱ سازمان بین المللی کار درباره تبعیض (استخدام و اشتغال) که ایران تصویب کرده، به موضوع "تبعیض سیستماتیک" در زمینه اشتغال توجه نشان دهد.

عبدالكريم لاهيجى، نايب رئيس فدراسيون بين المللى جامعه هاى حقوق بشر و رئيس جامعه دفاع از حقوق بشر در ايران گفت: «ايران يك موزائيك واقعى است: اين كشور داراى اقليت هاى زيادى است ـ آذرى ها، كُردها، عرب ها و بلوچ ها و ديگران تمامى جمعيت در استان هاى مختلفى از ايران را تشكيل مى دهند، گرچه هيچ آمار رسمى در باره تركيب جمعيت در دست نيست؛ اين موضوع براى دولتمردان تابو است.» او افزود: «اقليت هاى مذهبى نيز علاوه بر اين كه از طريق بازداشت خودسرانه، اعدام هاى فراقضايى، تخريب گورستان ها و اماكن مقدسشان قربانى آزار و اذيت هستند، مورد تبعيض نيز قرار دارند.» قربانيان اين اذيت و آزار هم پيروان آيين بهايى ـ اقليتى مذهبى كه قانون اساسى ايران به رسميت نشناخته است ـ و هم مسيحيان، مسلمانان اهل سنت، دراويش و ديگران هستند.

----------------------

توقیف گذرنامه و ممنوع الخروج شدن برخی از علمای اهل سنت

سنى نيوز: ماموران امنیتی حكومت ايران، گذرنامه تعدادی از علمای برجسته اهل سنت را در فرودگاه امام خمینی تهران توقیف کرده و مانع از سفر آنها به خارج از کشور شدند.

روز پنج شنبه جمعی از علمای اهل سنت که عازم کشور ترکیه برای شرکت در یک کنفرانس بین المللی اسلامی بودند، گذرنامه برخی از آنان توسط ماموران امنیتی توقیف شد.

-------------------------------

خبرنگاران سبز در گزارش یکشنبه 25 مهر 1389 خود نوشته است: “تلاش وابستگان به بیت رهبری برای اقامت در آمریکا… به عنوان مثال یکی از زنان این گروه به نام خانم نیره محمدی گلپایگانی اخیراً خانه ای به قیمت 12 میلیون دلار خریده که فقط 4 باغبان رسیدگی به باغ بزرگ خانه را بر عهده دارند. شخص دیگری در این گروه به نام عزیز خوشوقت خانه ای به مبلغ 8میلیون دلار خریداری کرده و فرد دیگری از اعضای همین گروه خانوادگی، شرکت های معاملات املاک را مأمور خرید خانه ای به قیمت 50 میلیون دلار نموده و رقابت بزرگی را بین این شرکت ها ایجاد کرده است ….”

------------------------------------

طنز جدید تایاق

در جوانی هم ... 

به جرأت میتوان ترکمنصحرا را مهد ورزش والیبال نامید .ستارگان خوبی درخشیده اند . کوچک و بزرگ در زمین های خاکی ، پابرهنه توپ میزنند . غیرت و غرور سرکشی در زمین بازی دارند .با جان دل توپ میزنند . علاوه بر نوجوانان و جوانان ، بزرگسالان نیز شلوارها را تا زانو تا کرده ، آستینها را بالا میزنند . حالا می گوئید ، تایاق « مص ، مص نگو ، مصطفی را زودتر بگو ». بله ، میخواستم از این مصطفی بگویم . مصطفی همراه چند تا سالخورده قدم زنان به حیاط مدرسه آمدند . جوانان زیر بیست و پنج سال ، بند و بساط والیبال را زده بودند . قبل از اینکه بازی شروع شود ، روی تور با توپ هنر نمایی میکردند . مصطفی داخل بازی شد و چند بار روی تور بدون توپ پرید. یارگیری شروع شد . بالاخره مصطفی مهمان بود و حبیب خدا ، بچه ها شکسته نفسی نکرده در گروهشان جا دادند . بازی شروع شد و چند دقیقه نگذشته بود که یکی از بچه ها با اسپک قدرتمندش توپ را درست بر سر مصطفی نشاند . زانوهای مصطفی شل شده تلو رفت . دستش را گرفته ، پرسیدم ، حالت خوب است ؟ جواب داد ، حیف که تمرین نداشتم !. پرسیدم چند هفته ای میشه که تمرین نکرده ای ؟ گفت : تقریبا سی ، چهل سالی میشه توپ نزده ام . دید که چشمش به سیاهی رفته تعادلش تعریفی نیست ، خودش را کنار کشید . رفت پیش سالمندان نشست .در حالیکه سرش را تکان میداد ، میگفت : آی .ی.ی.ی جوانی ، کجایی؟ یکی از سالمندان گفت : آی بی پیاز در جوانی هم هیچ پـو...ی نبودی.

حابارچی

بیزینگ سایلان حابارلاریمیز

درخشش دو کودک تورکمن در جشنواره بین المللی نقاشی

دو عضو تورکمن کانون پرورش فکری گلستان در مسابقه بین المللی نقاشی «لویی فرانسوا و تیان جین» برگزیده شدند

به گزارش مهر، گلسا پناهی 12 ساله از مرکز فرهنگی هنری بندر ترکمن در فراخوان لویی فرانسوا 2010 موفق به دریافت دیپلم افتخار و جایزه این فراخوان شد. نقاشی گلسا پناهی اثر برگزیده از بین 20 اثر ارسالی از کانون پرورش فکری کودکان نوجوانان استان گلستان و یکی از 2 اثر برگزیده ایرانی در مسابقه لوئی فرانسواست.

همچنین ثریا کلته 7 ساله از مرکز فرهنگی هنری گمیشان نیز موفق شد گواهی شرکت در پنجمین مسابقه بین المللی نقاشی تیان جین سال 2009 را دریافت کند.

ثریا کلته نیز یکی از 30 عضو مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان نوجوانان در سطح کشور است که این گواهی را از آن خود کرده است. گفتني است بیش از 50 هزار کودک و نوجوان گلستان تحت پوشش 12 کانون پرورش فکری مشغول فعالیت هستند (منبع: سایت اولکامیز- آق قالا)0

-------------------------------

قائم مقام ستاد مدیریت بحران کشور گفت: استان گلستان در بحث حوادث در زمینه سیل اول است و بعد از آن بلایای زلزله و آتش سوزی قرار دارد.

به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، رحمت الله شیشه گر ظهر دوشنبه در همایش مخاطرات زمین شناسی در گرگان افزود: تلفات جانی کشور براثر بروز حوادث و بلایای غیرمترقبه زیاد است، بطوری که 10 درصد از این تلفات تنها مربوط به زلزله است.

-------------------------------

اين هفته نشريه سلیم پيامي از يك آق قلايي چاپ كرده است :

من ساكن محله حكيم آباد آق قلا هستم , در محله ما كوچه ها تابلو ندارد و آسفالت هم نيست . پس از بارندگي مانند يك باتلاق

مي شود.از شهرداري آق قلا تقاضا دارم به اين موضوع رسيدگي كند. بدراق نژاد

------------------------------------------------------------------------------------

آنه حاجی طبری نیا ــ دبیر (باز)نشسته آموزش و پرورش-26 مهر1389

 شرارت های جوانان در بندرترکمن و راه حل آن

مدتی است که شهر بندرترکمن ناآرام شده است. گروهی بنام جوانان بیکار موتورسوار و ماجراجو هرروز حادثه آفریدند. آنها با همراه داشتن سلاح سرد از زور گفتن به مردم و نوامیس مردم هیچ ابایی نداشتند.

اوضاع روز به روز بدتر شد و قتل و جنایت مشکل روز گشت. هرچند روزی یک بار خبر قتل بگوش میرسید. مردم امنیت مالی و جانی خود را در خطر دیدند و به وحشت افتادند. کار به جایی رسید که مسئولان شهر احساس خطر کردند و بفکر چاره جویی افتادند. تنها راه حل را در آن دیدند که موتورسواران را دستگیر کنند. موتورهایشان را به پارکینگ فرستادند و خودشان را بعنوان مخل نظم عمومی به دادگاه فرستادند.

آیا نیروی قهریه تنها راه حل این مشکل است؟

اصل قضیه در این است که ضعف اقتصادی در منطقه بیداد می کند، زمین های کشاورزی شوره زار است، دریا خالی شده، صنایع دستی کمکی به اقتصاد خانواده نمی کند و کارخانجات شهر هم یکی پس از دیگری تعطیل شده اند، بطوریکه هیچگونه فرصت شغلی و کسب درآمد برای جوانان باقی نمانده است. کمتر خانواده ای را میتوان یافت که چند جوان بیکار در آن نباشد. بیشتر جوانان منطقه، از تحصیل کرده تا دیگر اقشار، بیکار و سربار خانواده هستند و خانواده ها هم به علت ضعف اقتصادی و عدم بضاعت مالی توان برآورد نیازهای آنان را ندارند. در نتیجه جوان بیکار از صبح تا پاسی از شب سوار بر موتور و سرگردان است و در این میان با انواع کارهای خلاف برخورد می کند و ناخودآگاه تدریجا به خلاف کشیده می شود.مسئولان محترم استانی و شهری(!) برای حل معضل موتورسواری و ریشه کن کردن پدیده حمل سلاح سرد و آدم کشی باید فکر اساسی کرد. باید بفکر اشتغال این نیروی جوان و خلاق بود. باید آنها را به آینده امیدوار ساخت. فکر نکنیم که برای همیشه می توان آنها را با رعب و وحشت آرام کرد. باید کاری کنیم که روزنه های امید به آینده در آنها باز شود. منبع: نشریه صحرا ـ شماره 351

------------------------------------------

نقدی بر دیدگاهها

سخني فراتر از نگاه-- آلتاي گ.

اخبار مربوط به اعلام انتشار کتابچه ای با محتواي 3500 نام ترکمنی از طرف حكومت جمهوري اسلامي ايران، در بين برخي از روشنفكران تركمن به بحثهايي دامن زد كه عمدتا ناشي از غالبيت احساسات و غلظت گرايشهاي سياسي بر منطق و واقعيتها ميباشند.بدون ارزيابي و تحليل از علتهاي عيني و ذهني رويكردها و گزينه هاي سياسي حكومت جمهوري اسلامي ايران و بدون شناخت از محتواي واقعي آن، نميتوان از حمايت و استقبال و يا مردود انگاشتن چنين سياستهايي سخن راند. آقاي يوسف كر در مصاحبة خود با “راديو تركمن سسي” از جايگاه ” نماينده و سخنگوي” جامعة تركمنها!!!، اظهار نظر ميكند و ميگويد؛

” تركمنها آنرا به فال نيك ميگيرند و از اين تصميم با آغوش باز استقبال بعمل ميآورند”

و در مقابل، آقاي احمد مرادي چنين اشاره و تأكيد ميكند كه؛” … این رژیم به بسیاری از اصول قانون اساسی کشور اعتقادی نداشته و اشاره آن به برخی از این اصول، صرفا شکلی تبلیغی و پوپولیستی داشته و دارد.”

اولاً: آقاي يوسف كر براساس كدام حقوق سياسي به نمايندگي از طرف تركمنهاي ايران مدعي ميشوند كه ” تركمنها آنرا به فال نيك ميگيرند و از اين تصميم با آغوش باز استقبال بعمل ميآورند” براساس كدام معياري ميتوان نظر شخصي و منحصر بفرد وي را برابر با نظر جامعة تركمنهاي ايران قلمدادكرد؟

کل مقاله: در وبلاگ "گفتمان ترکمن

http://turkmentalk.wordpress.com/

----------------------------------------

براساس جدول رده بندی گزارشگران بدون مرز، ایران در میان ده کشوری است که آزادی مطبوعات در این کشورها در وضعیت وخیم قرار دارد. جدول رده بندی ۱۷۸ کشور جهان را در برمی‌گیرد که در آن جمهوری اسلامی در رده ۱۷۵ جای گرفته است. کره شمالی، ترکمنستان و اریتره بعد از ایران، آخرین کشورهای سیاه این جدول هستند. فنلاند، ایسلند، نروژ، هلند، سوئد و سوئیس در راس جدول قرار دارند.

-----------------------------------------------------------

معرفی سایت جدید: ترکمن های "ترکمن ده" (همه سین)0

www.hamesin.com
------------------------------------------------
Bildirişler
Täzegül ejäniň ýatlamasy
Gadyrly uýalar, Gadyrdan dostlar,
Geliň, November aýynyň onüjüne (13.11.2010, şenbe güni) Dr. Hudaýnazar Seýdiniň maşgalasy, merhum Täzegül enä jennetden jaý diläp, ruhuny şatlandyryp, hatyralarymyzy ýatlarda berkitmek üçin aý sadakasynda bir ýere toplanyp, bile bolaýlyň!
Gelmeli ýeri: Bürgerzentrum Ehrenfeld , Venloer Str. 429, 50825 Köln
Zamany: 16:30 - 22:00
Türkmen Kultur Ojagy- Köln 20.10.2010
---------------------------------------
Çakylyk
Hormatly Ildeşler! Kölniň Türkmen Kultur Ojagy November aýynyň 6-synda ikinji umumy oturyşlygyny geçirýär. Her bir Türkmeniň şu oturyşlyga goşulmasy biziň isleg hem ýürek arzuwmyzdyr. Öňki oturyşlykda karara gelişine görä aşakdaky mazmunlar orta alynyp maslahatdan geçiriljekdir
Türkmen Kultur Ojagy - Köln

حابارچی

غصب زمین و سیاست ترکمن زدایی رژیم

سرنوشت تـۆرکمن ده

اسیرینگ ایلرسی باریپدیر تهران

غایراسی دولوپدیر حیوا، سیدی." (ذلیلی)

غصب زمین و کوچاندن افراد غیربومی به سرزمین آبا و اجدادی تورکمنها یکی از سیاستهای شوم دوره پهلوی و ج. اسلامی بوده و است. عوامل رژیم نه تنها این سیاست را در سرزمین تورکمن، بلکه در هرجایی که نشانی از تورکمن باشد با شدت تمام اعمال می کنند. روستای تورکمن ده نیز قربانی این سیاست رژیم شده است. ابتدا نام روستا را از تورکمن ده به "همه سین" و اینک به مجموعه سرخه حصار تغییر داده، زمینهای آن در اختیار شهرداری ناحیه شرق تهران قرار گرفته است (رجوع شود به پی نوشت ها). ولی بر طبق سندی که در زیر نشان خواهیم داد معلوم می شود که صاحبان اصلی این منطقه تورکمنها بوده و زمین این روستا را طبق سند رسمی از مقامات حکومتی خریداری کرده اند

این سند که تاریخ آن به پانزدهم شهر ربیع الثانی 1214 ه. قمری ( بر میگردد مربوط به فروش تمامی مزرعه هامسین و سرخ حصار مشهور به رباط به تورکمنها به مبلغ یکصد و پانزده تومان (رایج المعامله طهران) توسط بلدیه تهران است. اسامی تورکمنهایی که در این سند آمده (متأسفانه اسامی تمامی آنها خوانا نمی باشد): قرجه آقا، کریم ولد محمد قربان، آدینه آراض (پنج دانگ)

برای آشنایی بیشتر با سابقه تاریخی این روستا خاطره سفری را که در سال 1985 در نتیجه گفتگو با ریش سفیدان آنجا انجام داده ام را در اینجا می آورم

ایرانینگ پایتختی تهرانینگ 20 کیلومتر گوندوغاریندا، تورکمنصحرا گلیأکأنگ، یولونگ ساغ طاراپیندا "ترکمن ده" دیین اولی یازغی اؤتن- گچه نینگ اونسونی اؤزنه چکیأر. "تورکمنلر بو یرلره نأدیپ دوشدولرکأ" دییپ بیر گزک اوبا گیدیأن یولی آلیپ گیدیبردیم. اوبانینگ اوجووندا گۆنشلأپ اوتوران بیر یاشولینی گؤروپ، یانینا باریپ سالاملاشدیم. یاشولی مهر بیلن سالامیمی آلدی. من اوندان "بو اوبا تورکمن ده می" دییپ سورامدا، اول بیر حیل تورکچه لأپ "حاوا" دییدی- ده "سن نیردن بولیارسینگ؟" دییپ مانگا یوزلندی. من اونگا "تورکمنصحرالی" دییپ جوغاپ بردیم. تورکمنصحرانگ آدینی اشیدن یاشولی یریندن توروپ: "واخ اؤز دوغانیم آوو" دییپ غوجاقلاپ، سونگ بولسا منی اوبا آلیپ غاییتدی. اوبانینگ آبرایلی آدامسی نینگ (ائرضا تورکمنینگ) اؤیونده میخمان آلیندیم. دم- سالیمدان سونگرا اوبا آداملاری ییغناشدیلار. چای گتیریلدی. گوررونگه باشلاندی.

اؤیونگ ایه سی (ائرضا تورکمن) اؤزی نینگ آتا- بابالاری نینگ شو یرده اوتوراندیغینی، سونگرا تهرانه گوچوپ، "شرکت واحد" اتوبوس شوفری بولاندیغینی، حآضیر اؤیونینگ نارمک محله سینده دیگینی آیتدی. من: "آتا- بابالارینگیز بو یرلره نأدیپ دوشدی، آصلینگیز نیردن؟" دییپ سورادیم.

- "بیزینگ آتا- بابالاریمیزی 160 ییل موندان اوزال آقامحمد خان قاجار، تورکمنلر بیلن آلیپ باران اورشوندا اسیر ادیپ تهرانا آلیپ غایدیار. ایلکی بیلن تهرانینگ دمیرغازیغینداقی شمیرانات دا یرلشدیریار. داغلیق هم ساویق یر بولانی اوچین سونگرا تورکمنلر- شو یرده اوتورماغا روغصات سورایارلار. بو یرده بیر طاراپدان آو-شکار کؤپ بولانی، آیری طاراپدان فرصت دؤرأن یاغداییندا تورکمن توپراغینا آشماغا آماتلی یر حاساپلاپدیرلار. یؤنه واقتینگ گچمگی، شئیله- ده بو یردأکی بئیله کی شایی تورکلر بیلن قیز آلیپ- برمک سبأپلی ایمیقلی اوتروملی بولوپدیرلار. اولار دورا- بارا شایی مذهبینی هم قبول ادیپدیرلر."

- "سیز تورکمنلرینگ حایسی طایپاسیندان" دییپ برن سوراغیما، آنیق جوغاپ بریپ بیلمه دیلر، دینگه گوگلنگ، جافاربای، حوجه نفس یالی آتلاری سانادیلار.

- "سیزینگ آتا- بابالارینگیز سونگقی دؤورلرده تورکمنصحرا گیدیپ، اؤز غارینداشلارینی ایزارلامادیلارمی" دییپ سورامدا، محمد تورکمن بیر یاشولی شئیله جوغاپ بردی:

- "حاوا، اولار گیدیپ، اؤز قوملارینی تاپیپدیرلار. کومیش دپأ گیدندیکلری حاقیندا برن گوررونگلری یادیمدا، یؤنه سونگقی دؤورلرده دؤرأن قینچیلیقلار بو گلیم- گیدیمینگ کسلیمگینه سبأپ بولدی."

- "او نأحیلی قینچیلیقلار؟" دییپ برن سوراغیم تماملانمانقا اؤی ایه سی "ائرضا تورکمن" ناهارینگ تاییار بولاندیغینی آیتدی هم- ده ارتیره- ده گوررونگ غالمالی دییدی. ادیل تورکمن پالاوی، ادیل تورکمن ساچاغی. ترتیب- دوزگون ادیل اوزالقیسی یالی...

ارتیر اوبا آراسینا آیلانیپ چیقدیق. اوبا آداملاری گؤک اؤنوملر اؤندوریپ، اونی تهرانینگ بازارلاریندا ساتیارلار. شئیله بیر اوللوقان پامیدورلار (گوجه)، أپت بادامجان و ایر- ایمیشلر، حایران غالارسینگ. سونگرا مازارچیلیغا آیلاندیق. مازارلارینگ اوستوندأکی داش یازغیلار و اونگا چیزیلان ناغیشلارا اونس بردیم. بیرسینده "آباقولی کورداری اوغلی" دیین یازغیدا، اونونگ 160 ییل موندان اوزال وفات بولاندیغی یازیلیپدیر. یئنه بیرسینده "آیشه" دیین زنانینگ مازار داشیندا دوقما داراق هم سیننی (قیچی) نینگ شکلی غازیلیپدیر.

داغ قوچی- تورکمن ده

 یئنه چای باشیندا یاشوللار بیلن صحبتی دوام اتدیردیک. چایئنی آوورتلاپ "حسن تورکمن" شئیله گوررونگ بردی

-حاوا، رضا شانینگ دؤورینده کؤپ سانلی دوغانلاریمیز ایرانینگ ساوه و ورامین دیین یرلرینه سورگون ادیلدی. شاه ییقیلاندان سونگرا اولار ایزینا دولانیپ گلدیلر. نأمه قینچیلیقلار بولدی- دییپ سورادینگ، حایسی بیرینی آیدایلی. اوغلی محمدرضا شاه بولسا بیزی بو یردن قاودیرماق اوچین یؤریته ژنرالینی- ابوالفتح آتابایی- بیزینگ اوستومیزه کؤشگوردی- بو یر شاه نینگ یؤریته شکارگأهی بولمالی، سیز بو یردن گیتملی دییپ آزار بارینی بردی. بیر گون بولسا اوبامیزا یولبارس قویبردیلر- اما بیز قورقمادیق و اؤز توپراغیمیزی قورادیق. شوندان بأری نه بیزه الکتریک بردیلر، نه- ده توربالی آغیز سوو، حتی جای سالماغا روغصات حاطینی- ده بره نوقلار- جایلار بی قانون دییپ ییقجاق بولدولار. خمینی گلنده یاغدای قاولاشار دییدیک، اما پاسدارلار- بو یر حاربی مقصد اوچین اولانیلجاق- پارچین حاربی صنایع بار- شونونگ اوچین سیز بو یردن گؤچملی دییدیلر، اوبامیزینگ تابلونی قوپاردیلار، داشینا بولسا سیم آیلادیلار. اما بیز اؤز توپراغیمیزی تأ اؤلیأنچاق قوراریس" دییپ، حیجوولی یاشولی حسن تورکمن ایزینی کسمأن گوررونگ بردی.

یاشولی نینگ گوررونگینه دیم- دیرس بولوپ، قولاق آسیپ اوتورانلارینگ آراسیندا اورتا یاشلی بیر ییگیت، باشغا بیر حاقیقاتینگ اوستونی آچدی. قربان تورکمن شئیله گوررونگ بردی:

-"بیر گزک یاغدایی شکایت ادیپ، مجلسه باردیق. شوندا شکایتمیزه قولاق آسماغینگ یرینه منی اوین زندانینا آتدیلار. شول یرده تورکمنصحرادان غایدوسسیز ییگیت بیلن تانیش بولدوم. اونونگ آدی طواق محمد واحدی دی. انقلابدان سونگرا بیر گون توماج، واحدی، بیر اخون آدم شو اوبامیزا گلیپ، ایسله سنگیز تورکمنصحرا گؤچونگ بیز سیزه ممکینچیلیک بره یلی" دییدیلر...

دوغانلاری مینگ دوردأنه سؤزلریندن غانماسامام، چأره سیز اولاری ترک اتملی واقت گلدی. اولار منی ادیل غارشی آلیشلاری یالی مهر بیلن یولا سالدیلار. یول بویی اولارینگ گؤرن عاذاپلاری، گؤرن گؤرگولری، واطاندان آیرا دوشوپ چکن حورلوقلاری یادیما دوشوپ، کأمحال گؤزوم چیغجاریاردی. یؤنه بویسانچلی طاراپی اولارینگ همه سی دیین یالی فامیل لارینی "ترکمن" دییپ آلاندیقلاری دی.

واطاندانلاریندان، حتی مذهبلریندن جدا دوشن بو دوغانلاریما موندان بئیلأک تورکمنصحرا بیلن کؤپرآک غاتناشیقدا بولماقلارینی خواهش اتدیم. شوندان سونگ "ائرضا ترکمن" بیرنأچه گزک بیزه میخمانچیلیغا گلدی. من اونی مختومقلی نینگ قونومچیلیغینا- دا آیلادیم. اول هر گزک شو سطری غایتالایاردی:

"ایلندن آیرا دوشن آخ اورار ایلی گؤزلأر،

یولوندان آیرا دوشن جهد ادر یولی گؤزلأر"

تورکمن ده لی بیر ییگیدینگ حاطیندان:

روستایی در شرق تهران به نام همه سین (ترکمن ده) وجود دارد که طبق روایات اجداد آنها را از منطقه خوجه نفس بعنوان تک تیرانداز و نگهبان و مربی تربیت اسب به ورامین و سپس به محل کنونی روستا که در سنه 1211ه ق خریداری شده آورده اند. در کتاب "یادداشهای ناصرالدین شاه" نیز به این موضوع اشاراتی شده است. ضمنا اسامی تمام کوههای آن منطقه بنامهای ترکمنی می باشد (بعنوان مثال توشان تپه واقع درشرق تهران که معروف به دوشان تپه می باشد از اسامی کوههای آن منطقه میباشد. 

آقمیرات گورگنلی

پی نوشت ها:

اینترنت سایتلاریندا ترکمن ده (همه سین) نینگ توریستیک مکانلاری نینگ آتلاری یرلشدیریلیپدیر. اولاردان کأبیری: داود مالیه- چشمه هاشم خان- چمن آب- کوه ترکمن- کوه خاک سفید- هاجر آباد.

یؤنه بو یر حأضیر "منطقه توریستی سرخه حصار" دییلیپ ایرانینگ نقشه سینده بلله نیأر.

http://www.hobohideout.com/mp_iran_map.php

تغییر نام ده و زدودن نام ترکمنی از آن یکی از سیاستهای شوونیستی رژیم اسلامی است که بشدت تمام علیه تمامی ملل غیرفارس ایران از آنجمله تورکمنها اعمال میشود. آنها نام ترکمن ده را به سرخه حصار تغییر دادند و در آدرسهای اینترنتی بصورت زیر آمده است:

روستای ترکمن ده سابق

آدرس: سرخه حصار

این هم آخرین اقدامان مقامات ج. اسلامی برای غصب کامل روستای ترکمن ده

تخریب بناهای غیرمجاز و 144 پرونده زمین خواران در ترکمن ده

http://www.not.ir/news/60330.aspx

حدود 18 روز پیش1389/7/10 (14:48)

ایلنا: شهردار منطقه 13 از صدور 176 رای در کمیسیون ماده صد برای تخریب بناهای غیرمجاز و 144 پرونده زمین خواران برای متصرفات غیر قانونی در ترکمن ده ونواحی اطراف آن خبر داد.

به گزارش خبرگزاري ايلنا، معصومه ابتکار رئیس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران در نود و پنجمین نشست این کمیته که به گزارش پیشرفت مصوبه شورای شهر در مورد الزام شهرداری برای حفظ پارکهای ملی خجیر و سرخه حصار اختصاص داشت گفت: پارک های ملی خجیر و سرخه حصار جزء ذخایر حفاظتی شهر تهران است و قدیمی ترین پارک ملی در جهان محسوب می شود که گذشتگان توانسته اند طی این مدت آن را برای ما حفظ و حراست کنند و ما نیز باید برای حفظ آنها کوشا باشیم...او با اشاره به اینکه ورود مصالح ساختمانی به منطقه را ممنوع کرده ایم گفت: ساخت و سازهای منطقه کاملا تحت کنترل شهرداری است .

شهید عبدالله قیزیل

شهید عبدالله قیزیل یورکلرده یاشایار

1335-1359

عبدالله بیلن ایلکینجی مکدبینگ 5-نجی، 6-نجی کلاسلاریندا ساپاقداشدیم. اولارینگ اوباسی "حوجه لاردا" دینگه دؤرت کلاسه چنلی مکتب باردی. عبدالله هر گون 7، 8 کیلومتر یول سؤکوپ بیزینگ اوبامیزا (اولی آریق) غاتناپ اوقایاردی. تومسونا بولسا آرابا بیلن سووسیز اوبالارا سوو داشاپ، اوقوو حازجینی غازانیاردی. اول یاشلیقدان آغیر زأحمته بیشیپ، غاریپلیغینگ آجی شارپیغینی دادیپ گلیپدی.

ایراندا حالقلارینگ 1357-58 نجی ییللارداقی انقلابی حرکتلرینه عبدالله هم باتیرغای غاتناشیپدی. سونگ بولسا "مدنی و سیاسی اوجاغینگ/ کانون فرهنگی و سیاسی" نینگ دویبونی توتوجیلارینگ بیری بولوپ اورتا چیقدی. رژیم ینگ کوممت غاویزا بیرینجی هجومینده عبدالله دوشمانینگ بیلینی سیندیریپدی.

 پارتیزانلیق اوقیبینیی اؤسدورمک ماقصادی 58-نجی ییلینگ تومسوندا بیلن هم- ده کرد حالقینا یارادام برمک اوچین عبدالله سنندجه گیدیأر. سونگقی گزک من عبدالله نی حاولیقماچ یاغدایدا کوممت باریارقا بندرتورکمنینگ مینی بوس گاراژینده گؤروپدیم. آیاغیندا آق فوتبالی کووش باردی.

ایکینجی اورشونگ اودی توتاشدی. عبدالله بیرنأچه آرقاداشی بیلن کوممت ینگ آشاق یوزوندأکی بوغدایلیقلارینگ ایچی بیلن شهره گیرمأگه سینانشیاردی. اما دوشمان اونی غاباپ، تانک دان آتیلان کالیبر 30 بیلن دیزیندان یارالایار. شئیله لیک بیلن عبدالله جلادلارینگ الینه دوشیأر.

توماج و یولداشلاری نینگ ترور ادیلندیگینی اشیدن عبدالله یئنه اؤز گپی نینگ اوستونده مرتلیک بیلن دوردی. آرا دوشوپ اونگا "اؤتونچ حاطینی" یازدیرماقچی بولیان تورکمن آخون- ملالاری ایزینا قاوراردی. زندانداقی آغیر غیناغلار- دا اونی باریان یولوندان دأندریپ بیلمه دی. دادگاه انقلاب- دا آدینی و فاملینی سورانلاریندا: "آدیم انقلاپ، فامیلیم بولسا ضد انقلاب" دییپ، قاضی لاری و پاسدارلاری ماسغارالاپدیر.

عبدالله نینگ جانینا حاوپ آبانیاندیغی حاقیندا تهراندا چاپ بولیان "کار" روزنامه سیندا دویدوریش چاپ ادیلدی. اما جلادلار رحمسیزلیک بیلن بوتین صأحرامیزدا اؤلوم توخمینی سپیأردیلر

 ادیل 1359-نجی ییلینگ تیر آیندا آجی بیر حابار، یاغنی عبدالله نینگ زنداندا آتیلان حاباری بوتین صأحرانی یاسا بوغدی. حوجالارینگ آشاق یوزوندأکی عبدالله لارینگ غاریپ چاتماسینی نینگ اؤنگونده آدمدان حیم بریأردی. رژیمینگ حایباتینا قولاق غابارتماق تورکمنلر اونی سونگقی یولونا اوغراتدیلار. عبدالله نرسسه هنیز 24 یاشینداقا بو دونیأ بیلن حوشلاشمالی بولدی. اول "بهاءالدین" قونومچیلیغیندا توپراغا بریلدی.

عبدالله بوتین عمرینی حالقینگ ارکینلیگی اوغروندا صارپ اتدی، شونونگ اوچین المیداما حالقینگ یوره گینده ابدی یاشایار.

یاتان یری یاغتی، یولی دواملی بولسون

آقمیرات گورگنلی

من هرگز آن شب تلخ تیرماه ۱۳۵۹ را فراموش نخواهم کرد. ساعت یک و نیم شب بود. نگهبان زندان صدا زد: عبدالله قیزیل. وقتی قزیل را می بردند همه زندانیها در خواب بودند. او بدون اینکه یاران خود را بیدار کند رفته بود. فقط به یکی از زندانیان عادی که بیدار بود گفته: "مرا برای اعدام می برند". او می گوید: "چرا دوستانت را بیدار نمی کنی؟" گفته بود که: "نمی خواهم در آخرین لحظات زندگیم دوستانم را ناراحت ببینم". اندکی بعد طنین صدای عبدالله "مرگ بر جلادان، زنده باد خلق تورکمن" فضای زندان گنبد را بلرزه در اورد." (از خاطرات یکی از هم بندان عبدالله)0

Ajy zamana

                                  

                                Gelin

İşin goýup,uturup, surata bakýar gelin,
Tussagda ýatan ýaryn, gursagyna gysýar gelin.
Diýýär: "Länet günlere, bu düşümsiz dillere,
"Bigünä" diýip illere, ýaşyny dökýär gelin.

"Häzir bize zamana diýseň gaty ýaman" diýip,
"Nijeler mähnet içire, nije ondan aman" diýip.
“Ýigrim ýaşyň içinde, garyp başym duman" diýip,
Uzak ýola göz dikip, didara bakýar gelin.

Edmişine näme diýip, oýlananda bilenok,
Ajy zaman elinden, ýiten ýary gelenok,
Ýakyp giden çyrasy heniz bugüne sönenok,
El işinden ýag berip, lampany ýakýar gelin.

Onuň dokan halysy soňky göle ýetipdir,
Bir gün giden ýoldaşy gözlerinden ýitipdir,
Günler-aýlar dolanyp nije ýyllar ötüpdir,
Maýa ýaly çyrpynyp, çäresiz çökýär gelin.

Iki sanjak çagasy: "Atam" diýip soraýar,
Gelin: "Allaý-allaý" diýip, gulpaklaryn daraýar,
Daglar gary ereýär, baglarda gül-döreýär,
Sona guş deý söýgüläp,çagasyn öpýär gelin.


Dokap otyr uly halyny,uzak gije geçer diýip,
Parahat gün ýetişer, ýaman günler öter" diýip
Garaňky kümämize güneş nuryn seçer diýip",
Mylgyp duran surata, gaýtalap bakýar gelin.

Häzir geler ataňyz, sabyr kylyň çagalar,
Azat edr ataňyz, at götören agalar,
On barmagym sag bolsa, hassa halym sagalar,
Şeýle diýip, halyny ögderäk çitýär gelin.

                                                               Settar

نگاهی به اجداد صفویان

اجداد صفویان شیعۀ قیزیلباش کـُرد هستند

آیا می دانستید جد صفی الدین ادربیلی به کردهای سنجابی می رسید؟ در این باره این بزاز در کتابش "صفه الصفا"- فصل اول به نقل از شیخ صفی دلیل می آورد.

شیخ صفی- شیخ امین الدین جبرئیل- صالح قطب الدین ابوبکر- صلاح الدین رشید- محمد حافظ- عوض- پیروز کرد سنجابی

ضمنا مورخی بنام راجر ساوری می نویسد:

Roger M. Savory. "Safavids" in Peter Burke, Irfan Habib, Halil İnalcık: History of Humanity-Scientific and Cultural Development: From the Sixteenth to the Eighteenth Century, Taylor & Francis. 1999.
Excerpt from pg 259: "From the evidence available at the present time, it is certain that the Safavid family was of indigineous Iranian stock, and not of Turkish ancestry as it is sometimes claimed. It is probable that the family originated in Persian Kurdistan, and later moved to Azerbaijan, where they adopted the Azari form of Turkish spoken there, and eventually settled in the small town of Ardabil sometimes during the eleventh century."

ترجمه: "خانواده صقویان تبار ایرانی داشته، آنطور که ادعا میشود ترک نیستند. احتمالا اصالت خانوادگی شان به کردهای فارسی می رسد. بعدا آنها به آذربایجان مهاجرت کرده، زبان ترکی را قبول کرده در قرن یازدهم قصبه کوچک اردبیل سکنی گزیدیند" (توضیحاتی از ص 259 کتاب)

آیا می دانید اروپائیان به منظور جلوگیری از گسترش امپراطوری عثمانی یک زن مسیحی به نام کاترینا را به عقد اوزین حسن آق قویونلو در می آورند. مارتا، مادر شاه اسماعیل (دختر اوزین حسن) از کاترینا بدنیا آمد.

آیا می دانید شاه اسماعیل برای در هم کوبیدن تورکمنها و چپاول سرزمین آنها از آستراباد تا ماری قشونکشی کرده، قتل عام وسیعی براه انداخت.

آیا می دانید شاه عباس به منظور انقیاد تورکمنها گروهی از اجداد کُردش را به سرزمین تورکمنها کوچانیده، از کردکو تا قوچان مناطق کردنشین بوجود آورد و نفوس سرزمین تورکمن را با کوچانیدن کردها به زیان ملت تورکمن بهم زد.

آیا می دانید شاه تهماسب بعداز کشتار قیام تورکمنها به سرکردگی آبا سردار ساخلوی نظامی در آق قالای کنونی تأسیس کرد.

... و این تورکمن کشی تا به امروز توسط حاکمان شیعی مذهب ایران بدون وقفه ادامه دارد

کریم شاهیرینگ دوغولان گونی

کریم شاهیرینگ دوغولان گونی

18 okt 1928-1 sep 1988

توركمن حالقى نينگ اولى سؤيگوسنى قازانان كريم شاهير، دينگه توركمنيستانينگ چأكلرينده دأل- ده ايسم، دونيأ توركمنلرى نينگ ديلينى بايلاشديرماقدا، آدامزادينگ اونگات طاراپلارينى وصف اديأن قيليق- حأصيتلرينى اوْنـدأپ وصف ادنى اوچين اولى حورماتا مناسيبـدير.

توركمنصحرألى توركمنلرينگ آراسيندا انه ديليميزى اؤسدورمكده كريم شاهيرينگ قيزيلا قاپلايمالى قوشغولارى گويچلى تأثير ادندگينى هم- ده اديپ گليأنديگينى قيـپـينچ ادمأن آيتسا بولار.

 

ارتير بولماز يالى ديللرينگ پلتـك،

تأزه منزيللره يتملى انتـك

دووشسا- دا يولونگدا موْنگ دوْرلى كؤتـك

ديمه: " دينچ قـولاغيم، آچ باشيم بسدير!"

 

اؤز سچـن كأرين اونگارسا هركيم

يآرپى ينگلدرميش دنيأنينگ يوْكين.

يكجه هنأره يؤره تسنگ حؤكوم-

ايلينگه برگيدار بولماشينگ بسدير.

اولى ديرين اؤيتمه اتسه لر تآريپ! تعريف= اؤوگـى

كيچى ديرين اؤيتمه پـسلتسه گؤريپ! باخيل

نه اولى، نه كيچى، نه بآى، نه غاريپ،

توْيس باريپ ياتانى- شو بولشونگ بسدير.

ايلى ياغى چاپسين- دألدير پارخينا،

بير يوردى ير حوپسون- دألدير پارخينا

قـينانماق، قووانماق يآتدير روحونا

اوُنى دوْونيك بيلن دنگه شيم بسدير.

 

شاهير! شاهيرليغينگ چين بوليان بولسا،

سونيپ، يانيپ، يئنه سؤنيپ- يانيپ گيت

انسانليق يازغيدينگ چونگ بوليان بولسا،

قارا يره چوْميپ،

چيقيپ،

چوْميپ گيت.

هم عاقيل بر، هم ايلينگدن عاقيل آل.

كتابدان دأل، قارا يردن ناقيل آل،

آلان زادينگ دمينگ بيلن ياقيپ آل،

سونگ يئنه- ده يرينگ سويدين اميپ گيت

....

شاهیرینگ اورنی همیشه یورکلرده آراسسا پأهیملری بیلن تولقون آتیپ دوراندیر

Gynanç haty

شامگاه روز شنبه ۲۴ مهر ماه ۱۳۸۹ تاج مراد (تاشان) بهروز یکی از فعالین سیاسی قدیم ترکمن در اثر سکته قلبی در بیمارستان گرکان در سن ۵۹ سالگی درگذشت. فوت نابهنگام او رابه خانواده محترم تسلیت گفته و برای بازماندگان مرحوم آرزوی صبر داریم.

یادش گرامی و راهش پر رهرو باد!

گروهی از هواداران کانون فرهنگی- سیاسی خلق تورکمن

مقاله تحلیلی

سر آغاز تصمیم گیری نهایی برای مبارزین ترکمن در خارج از کشور

بنظر میرسد که مبارزین و روشنفکران ترکمن در خارج از کشور، به مرحله ای از تصمیم گیری نهایی و سرنوشت ساز، گام نهاده اند. زیرا، اگر از یکسو، دورانی تلخ از سالهای نسبتاٌ طولانی تشتت، انفعال و بحران سیاسی تشکیلاتی را تجربه کرده اند، از سوی دیگر نیز الزامات و شرایط تحول یابنده مبارزات داخل کشور و روند پرشتاب سیاست بین المللی در مورد خاورمیانه وایران وضرورت عاجل ارتقای مبارزات خارج از کشوربه جایگاهی منطبق با توان تاریخی و واقعی جنبش ملی – دمکراتیک ترکمن در میان اپوزیسیون رژیم ودر مجامع بین المللی، غلبه براین بحران درونی و تأمین امر وحدت را به امری حیاتی و مبرم، برای آنها مبدل ساخته است.ر

سؤال اساسی در این رابطه اینستکه آیا مبارزین و روشنفکران ترکمن توان و آمادگی و ظرفیت سیاسی لازم برای این تصمیم گیری نهایی و برپائی نقطه عطفی بزرگ در جنبش ملی – دمکراتیک ترکمنها، یعنی نقطه ای بی بازگشت به وضعیت پر تشتت و پراکندگی امروزه را دارند؟

جواب به این سؤال، برای کسانیکه به روانشناسی عمومی و به رشد سطح شعور ملی و سیاسی در میان جمع مبارزین و روشنفکران ترکمن در خارج از کشور آگاهی دارند، بدون ذره ای تردید مثبت است. مشروط براینکه :ر

اولاٌ، به نیروی واقعی و پتانسیل نهفته و عظیم در خود، این جمع کاملاٌ پی ببرد و با آزاد سازی این پتانسیل، آنرا در خدمت مبارزه بکار گیرد.ر

ثانیاٌ، از انزوای گروهی بدرآید و مرزبندیهای مصنوعی بین جریان استقلال و وابستگی که در زمان اعلام استقلال کانون در میان مبارزین و روشنفکران ترکمن بوجود آمده بود را پشت سر بگذارد.ر

ثالثاٌ، نیروی مبارزه را در خارج از کشور، فراتر از جمعی که سالها بدان خو گرفته است دیده و از دایره جستجوی متحدین برای خود تنها از میان این جمع باید خودداری ورزد.ر

رابعاٌ، اگر به تغییر صف بندیها و تغییر شرایط مبارزه و امکانات خود در داخل کشور آگاهی کامل بیابد، این امر در تسریع امر وحدت مبارزین خارج کمک مستقیم خواهد نمود.ر

حال به صورت مبسوطتری به این شروط بپردازیم.

ادامه ورودی

یک عکس تاریخی

اعضای تیم والیبال گنبدقابوس. 1337

معانی واژگان ایران، آریا و پارس

معانی واژه های "ایران"، "آریا" و "پارس"

محقق تاریخ باستانی تورکها و تورکمنها جناب آقای بگمراد گری در مقاله اخیر خویش که در واقع انتقادی به مقاله رضامرادی غیاث آبادی می باشد سعی کرده است تا معانی دقیق ایران، آریا و پارس را به دقت تشریح نماید. بخشهایی کوتاهی از این مقاله را در اینجا آوریم. آدرس مقاله .

http://turkmensahramedia.net

***************************

نام ایران یا آریا عیناً در هیچیک از کتیبه های اَکدی/ بابلی، آشوری، عیلامی، اورارتویی، هیتیایی، لولوبی، هیروگلیف مصری و دیگر کتیبه های شرق باستان دیده نشده است. دلیل این سکوت در کتیبه ها می تواند ناشی از موجودیت نداشتنِ چنین نام هایی باشد و یا ناشی از فاصله جغرافیایی تمدن ها با یکدیگر.

واژه «أر» درست به همین معنی درترکی قدیم و امروزی نیز موجود می باشد.در کتیبه های ترکی اورخون و ترکی امروز به معنی مرد و شوهر (بمعنی مرد رُشد یافته ) و مرد جنگی است گفته می شود (آن، ان و ن) در ترکی قدیم علامت جمع می باشد. امروز درکشور ترکیه به سرباز "ار" گفته میشود. پیرمردان ترکمن وقتی که بر اساس باورهای قبل ازاسلام خودشان، ادعیه و اورادی می خوانند می گویند "ارن لر یولداش بولسون" یعنی محافظین (مادی و معنوی) همراهیت کنند.

واژه آریا

هم در زبان سومری و هم در ترکی قدیم و جدید به معنی پاک، تابان و شفاف می باشد.

در ترکمنی گفته میشود «آی دان آری، گون دَن دوری » به معنی شفاف و تابان.همچنین کلماتی چون آردینجیراماق (گلو صاف کردن)، "آرینماق" یعنی خودرا تمیز کردن، "آرلیق" یعنی تمیزی بچه، "آریتماق" یعنی پاک کردن، "آرنا" و "آریق" یعنی آب روان که مظهر و وسیله تمیزی می باشد...

واژه پارس/فارس

این واژه سومری نبوده، بلکه ایلامی است که در آسوری هم وارد شده است و به معنی کناره و حاشیه است. ماد (آمادای)به معنی«سرزمین میانه » است که در مقابل واژه پارس( دور ازتمدن) می باشد که دررابطه با شغل نگهبانی و پاسدارشدن آنان (سگ نگهبان) می دانند و "پارس کردن" آنان را در ارتباط با سگ نگهبان تصویر می کنند. کلمه "پرسه زدن" و "پرت" (دور افتاده) را به ذهن متبادر میکند.

ادامه بازداشت یک تورکمن

حکم زندان برای رابط ستاد موسوی با مردم گنبد کاووس

سایت میزان خبر: رابط ستاد انتخاباتی مهندس موسوی با اهالی گنبد کاووس، به حبس تعزیری و محرومیت از فعالیت خبرنگاری محکوم شد.

آرش سقر (ساقغار) که از اعضای ستاد انتخاباتی مهندس موسوی در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته بوده است، توسط شعبه 15 دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی به هشت سال حبس تعزیری و پنج سال ممنوعیت از هرگونه فعالیت خبرنگاری محکوم شده است.

به گفته ی منابع آگاه در حکم پرونده سقر، تنها اعترافات وی که زیر فشار روحی و جسمی اخذ شده است، مورد استناد قاضی قرار گرفته است.

این زندانی سیاسی، از آذر ماه سال گذشته تا کنون در بند 209 اوین به سر می برد.

Kümmet gowzung hakyky ady Gürgendir

Türkmen şäheri Gürgeniň

taryhy barada kelam agyz söz

Gonbed-e Gabusuň hakyky ady GÜRGENDIR

مختصری درباره تاریخچه شهر تورکمنی گرگان

نام حقیقی گنبدقابوس، گرگان (گورگن) است

در این نقشه قدیمی جایگاه شهرهای آستراباد، جورجان (گرگان) و دهستان بطور مجزا نشان داده شده است

رژیم پهلوی با دگرگون ساختن اسامی اماکن و شهرها باعث پریشانی در تاریخ این منطقه شده و با تغییر عمدی نام گرگان به گنبدقابوس و نهادن نام گرگان به آستراباد خواست تمامی افتخارات این شهر را به جای دیگر وصل کند.

Baryp biziň eýýamymyzdan 3000-4000 ýyl öň, ilkinji taryhy çeşmerlerde şol sandan ýunanlaryň belli taryhçysy Heredotyň eserinde «Hirkany», «Girkany» ady bilen tanalyp gelýän Gürgen şäherimiziň ady Yrza şa Pähleviniň döwründe ogurlandy we ol Ästrabada berildi, şeýdibem gidip ýatan taryh galplaşdyryldy, wakalar bilgeşleýin bulaşdyryldy.

Türkmen topragy baslyp alnandan bir ýyl soňra 1926/1305–nji ýylda Yrza şa bu ýerlere gezelenje gelýär. Türkmensährany aýlanyp çykandan soňra ol Ästrabada barýar. Okap, ýazyp bilmeýän, sowatsyz patyşa bu şäheriniň adynyň manysy soraýar, ondan beter sowatsyz geňeşçileri: «gatyr abat قاطر آباد» diýýärler. [äster-gatyr] Emma onuň hakyky manysy «Ýyldyz abat» bolmaly [äster- latinçada- star- ýyldyz] Şäheriň belentlikde ýerleşenidigini nazara tutsaň onuň beýle bolmagy ahmal.

Gatyryň adyny eşiden sowatsyz Yrza şa: «Ýok, bu ady halamadym, şähere başga at tapyp dakyň» diýýär. Onda töweregindäkiler: «Türkmenleriň Gürgen diýen şäheri bar, ol ady alaýlyň» diýip maslahat berende, şah: «haladym, ol ady olardan alyň-da bu şähere dakyň, Türkmenleriň Gürgen şäherine bolsa Gonbed-e Gabus dakyň» diýýär. Şeýdip bu sebtiň taryhynda uly bulaşyklyk döredilär. Şondan soň Gürgeniň gadymy taryhyna degişli ähli waklar Ästrabadyň taryhyna berilýär. Ästrabadyň öz taryhynda bolup geçen wakalar-da ýene bu şähere (Ästrabada) degişli edilýär, şeýdip, Türkmenlere degişli wakalara olaryň taryhyndan alnyp başgalara berilýär.

Gürgen, Türkmen medeniýetiniň ojagydyr

Gürgen adynyň gelip-çykyşy: Ähli Türki halklaryň şol sandan Türkmenleriň mifologiýasynda (hemasy dastanlarynda) Gurduň uly rolunyň bardygy hemmelere mälim bolsa gerek. Rowaýatlara görä, Gurt, Türkleriň nesilbaşy bolan çagany öz penasynda saklap, soňra olaryň «Ergen kon»dan ata ýurtlaryna aşmagyna ýardam edip, ýol beledi boýlar. Şondan soňra Türkler baýdaklaryna gurduň kellesini nagyş edýärler. Gurt mukaddes saýylýar, hatta henizem «gurt ýüzi mübärekdir», täze çaga doganda «gurt tutduňmy, gutly bolsun», «gurt geldi, gut/mukaddes geldi» diýen nakyllar ýörgünli. Ýaňy ýakynlara çenli Türkmensährada gurduň dişinden hem tüýnden dagdan, doga-tumar edip çagalaryň boýnuna dakardylar… Gurt bilen baglanşykly aýdara zat kän ýöne temamyz bu däl.

Pars taryhçylary bu ýeriň adyny Gurt sözünden terjime edip onuň parsça görnüşini alyp göterdiler. Olar öz sözlerine delil getirip, hamana Heredot,da ol «Hirkan, Wereg» diýlip ýazylypdyr diýýärler, rus taryhçylary-da parslar ýaly oňa şeýle many biçipdirler. Aslynda, bularyň barysy toslanyp tapylan atlar, şol başda aýdyşymyz ýaly, Gürgen, biziň mifologiýamyzda güýçli rol oýnan Gurt adynyň terjime edilen görnüşidir.

Gürgen medeniýetiniň çäkleri

Öz adyny bu jülgäni suwdan gandyryp gelýäň akara/derýa beren [Gürgen derýasy] bu ýaýlada ägirt uly şan-şöhratly medeniýet döredi. Şadepede, Türeňdepede, Kümüşdepede we Narlydagda/Halat nebide ýerleşen şol medeniýetiň bir bölegi bize mälim edildi, heniz mälim bolman galan taraplary gaty köp. Şonda Gürgen ýaýlasynda 6-7 müň ýyllyk medeniýetiň bardygyna dünýä göz ýetirdi. Dünýä belli arhioloklar Amerikanly Wulsen, Swedenli J.Arne we başgalar gazuw işlerinde muny subut etdiler.

Gürgen ýaýlasy bilen Dah,laryň (häzirki Daz,laryň) ata-babalary ýaşan Dehistanyň aralygynda gadymy medeniýetiň galyndylaryny Türkmenistanly alymlar şol sandan prof. Ýegen Atagarryýev dagy ýüze çykardylar. Araplarda «g» harpy bolmansoň bu şähere Gürgen diýmegiň deregine «Jorjan» diýýärler. Orta asyrdaky çozuşlaryň ylaýta-da Mongollaryň hüjüminde Gürgen medeniýeti şol sandan häzirki Gürgen şäherimiz dargaýar. Soňra tebigi betbagytçylyklar¬¬–ýer yranmalar, suwuň joimagy we … şähir düýbünden diýen ýaly ýok etdi. Şeýdibem biziň gadymy Gürgen şäherimiz diňe ýykylman galan Kowus patyşanyň ýädigärligi zererly öz ömrüni dowam etdrip geldi. Men bu kiçijik makalada Gürgen şäherimiziň taryhy barada jikme-jik durasym gelenok-da onuň adynyň namartlyk bilen alnyp, Ästerabada dakylşy hakda durmakçy.

Gürgen adynyň deregine oňa Gonbed-e Gabus dakylmagy-da geň zat. Eger şu pikirden ugur alsak onda Tahrana-da «Gonbed-de Şehýad», Fransiýanyň paýtagty Parisa «Gonbed-e Eýfel» we ş.m dakylmaly-da. Ýa-da birsiniň kellesinde saç bolmasa, onuň adyna derek mysal üçin «Kel han» diýmelimi?!

Gürgeniň öz hak eýesine berilýänçä biz giň möçberde kompanýa/ gores alyp barmaly. Diňe şeýdilen ýagdaýynda bu ülkäniň hakyky taryhyny öwrenip bileris hem ony ebedileşdirip bileris. Ýöne häzir gynansagam obadyr şäher atlarymyzyň barha parslaşdyrylmagyna gerekli protesti/ nägileligi görkezip bilmän gelýäris. Bu babatda il arasynda sözleri geçýän Türkmen ahun-mollalarynyň paýyna köp zat düşýär.

Sözümi jemläp aýtsam,

Gonbed-e Gabusuň hakyky ady GÜRGENDYR

A.Gürgenli