سرنوشت تـۆرکمن ده
اسیرینگ ایلرسی باریپدیر تهران
غایراسی دولوپدیر حیوا، سیدی." (ذلیلی)
غصب زمین و کوچاندن افراد غیربومی به سرزمین آبا و اجدادی تورکمنها یکی از سیاستهای شوم دوره پهلوی و ج. اسلامی بوده و است. عوامل رژیم نه تنها این سیاست را در سرزمین تورکمن، بلکه در هرجایی که نشانی از تورکمن باشد با شدت تمام اعمال می کنند. روستای تورکمن ده نیز قربانی این سیاست رژیم شده است. ابتدا نام روستا را از تورکمن ده به "همه سین" و اینک به مجموعه سرخه حصار تغییر داده، زمینهای آن در اختیار شهرداری ناحیه شرق تهران قرار گرفته است (رجوع شود به پی نوشت ها). ولی بر طبق سندی که در زیر نشان خواهیم داد معلوم می شود که صاحبان اصلی این منطقه تورکمنها بوده و زمین این روستا را طبق سند رسمی از مقامات حکومتی خریداری کرده اند
این سند که تاریخ آن به پانزدهم شهر ربیع الثانی 1214 ه. قمری ( بر میگردد مربوط به فروش تمامی مزرعه هامسین و سرخ حصار مشهور به رباط به تورکمنها به مبلغ یکصد و پانزده تومان (رایج المعامله طهران) توسط بلدیه تهران است. اسامی تورکمنهایی که در این سند آمده (متأسفانه اسامی تمامی آنها خوانا نمی باشد): قرجه آقا، کریم ولد محمد قربان، آدینه آراض (پنج دانگ)
برای آشنایی بیشتر با سابقه تاریخی این روستا خاطره سفری را که در سال 1985 در نتیجه گفتگو با ریش سفیدان آنجا انجام داده ام را در اینجا می آورم
ایرانینگ پایتختی تهرانینگ 20 کیلومتر گوندوغاریندا، تورکمنصحرا گلیأکأنگ، یولونگ ساغ طاراپیندا "ترکمن ده" دیین اولی یازغی اؤتن- گچه نینگ اونسونی اؤزنه چکیأر. "تورکمنلر بو یرلره نأدیپ دوشدولرکأ" دییپ بیر گزک اوبا گیدیأن یولی آلیپ گیدیبردیم. اوبانینگ اوجووندا گۆنشلأپ اوتوران بیر یاشولینی گؤروپ، یانینا باریپ سالاملاشدیم. یاشولی مهر بیلن سالامیمی آلدی. من اوندان "بو اوبا تورکمن ده می" دییپ سورامدا، اول بیر حیل تورکچه لأپ "حاوا" دییدی- ده "سن نیردن بولیارسینگ؟" دییپ مانگا یوزلندی. من اونگا "تورکمنصحرالی" دییپ جوغاپ بردیم. تورکمنصحرانگ آدینی اشیدن یاشولی یریندن توروپ: "واخ اؤز دوغانیم آوو" دییپ غوجاقلاپ، سونگ بولسا منی اوبا آلیپ غاییتدی. اوبانینگ آبرایلی آدامسی نینگ (ائرضا تورکمنینگ) اؤیونده میخمان آلیندیم. دم- سالیمدان سونگرا اوبا آداملاری ییغناشدیلار. چای گتیریلدی. گوررونگه باشلاندی.
اؤیونگ ایه سی (ائرضا تورکمن) اؤزی نینگ آتا- بابالاری نینگ شو یرده اوتوراندیغینی، سونگرا تهرانه گوچوپ، "شرکت واحد" اتوبوس شوفری بولاندیغینی، حآضیر اؤیونینگ نارمک محله سینده دیگینی آیتدی. من: "آتا- بابالارینگیز بو یرلره نأدیپ دوشدی، آصلینگیز نیردن؟" دییپ سورادیم.
- "بیزینگ آتا- بابالاریمیزی 160 ییل موندان اوزال آقامحمد خان قاجار، تورکمنلر بیلن آلیپ باران اورشوندا اسیر ادیپ تهرانا آلیپ غایدیار. ایلکی بیلن تهرانینگ دمیرغازیغینداقی شمیرانات دا یرلشدیریار. داغلیق هم ساویق یر بولانی اوچین سونگرا تورکمنلر- شو یرده اوتورماغا روغصات سورایارلار. بو یرده بیر طاراپدان آو-شکار کؤپ بولانی، آیری طاراپدان فرصت دؤرأن یاغداییندا تورکمن توپراغینا آشماغا آماتلی یر حاساپلاپدیرلار. یؤنه واقتینگ گچمگی، شئیله- ده بو یردأکی بئیله کی شایی تورکلر بیلن قیز آلیپ- برمک سبأپلی ایمیقلی اوتروملی بولوپدیرلار. اولار دورا- بارا شایی مذهبینی هم قبول ادیپدیرلر."
- "سیز تورکمنلرینگ حایسی طایپاسیندان" دییپ برن سوراغیما، آنیق جوغاپ بریپ بیلمه دیلر، دینگه گوگلنگ، جافاربای، حوجه نفس یالی آتلاری سانادیلار.
- "سیزینگ آتا- بابالارینگیز سونگقی دؤورلرده تورکمنصحرا گیدیپ، اؤز غارینداشلارینی ایزارلامادیلارمی" دییپ سورامدا، محمد تورکمن بیر یاشولی شئیله جوغاپ بردی:
- "حاوا، اولار گیدیپ، اؤز قوملارینی تاپیپدیرلار. کومیش دپأ گیدندیکلری حاقیندا برن گوررونگلری یادیمدا، یؤنه سونگقی دؤورلرده دؤرأن قینچیلیقلار بو گلیم- گیدیمینگ کسلیمگینه سبأپ بولدی."
- "او نأحیلی قینچیلیقلار؟" دییپ برن سوراغیم تماملانمانقا اؤی ایه سی "ائرضا تورکمن" ناهارینگ تاییار بولاندیغینی آیتدی هم- ده ارتیره- ده گوررونگ غالمالی دییدی. ادیل تورکمن پالاوی، ادیل تورکمن ساچاغی. ترتیب- دوزگون ادیل اوزالقیسی یالی...
ارتیر اوبا آراسینا آیلانیپ چیقدیق. اوبا آداملاری گؤک اؤنوملر اؤندوریپ، اونی تهرانینگ بازارلاریندا ساتیارلار. شئیله بیر اوللوقان پامیدورلار (گوجه)، أپت بادامجان و ایر- ایمیشلر، حایران غالارسینگ. سونگرا مازارچیلیغا آیلاندیق. مازارلارینگ اوستوندأکی داش یازغیلار و اونگا چیزیلان ناغیشلارا اونس بردیم. بیرسینده "آباقولی کورداری اوغلی" دیین یازغیدا، اونونگ 160 ییل موندان اوزال وفات بولاندیغی یازیلیپدیر. یئنه بیرسینده "آیشه" دیین زنانینگ مازار داشیندا دوقما داراق هم سیننی (قیچی) نینگ شکلی غازیلیپدیر.
داغ قوچی- تورکمن ده
یئنه چای باشیندا یاشوللار بیلن صحبتی دوام اتدیردیک. چایئنی آوورتلاپ "حسن تورکمن" شئیله گوررونگ بردی
-حاوا، رضا شانینگ دؤورینده کؤپ سانلی دوغانلاریمیز ایرانینگ ساوه و ورامین دیین یرلرینه سورگون ادیلدی. شاه ییقیلاندان سونگرا اولار ایزینا دولانیپ گلدیلر. نأمه قینچیلیقلار بولدی- دییپ سورادینگ، حایسی بیرینی آیدایلی. اوغلی محمدرضا شاه بولسا بیزی بو یردن قاودیرماق اوچین یؤریته ژنرالینی- ابوالفتح آتابایی- بیزینگ اوستومیزه کؤشگوردی- بو یر شاه نینگ یؤریته شکارگأهی بولمالی، سیز بو یردن گیتملی دییپ آزار بارینی بردی. بیر گون بولسا اوبامیزا یولبارس قویبردیلر- اما بیز قورقمادیق و اؤز توپراغیمیزی قورادیق. شوندان بأری نه بیزه الکتریک بردیلر، نه- ده توربالی آغیز سوو، حتی جای سالماغا روغصات حاطینی- ده بره نوقلار- جایلار بی قانون دییپ ییقجاق بولدولار. خمینی گلنده یاغدای قاولاشار دییدیک، اما پاسدارلار- بو یر حاربی مقصد اوچین اولانیلجاق- پارچین حاربی صنایع بار- شونونگ اوچین سیز بو یردن گؤچملی دییدیلر، اوبامیزینگ تابلونی قوپاردیلار، داشینا بولسا سیم آیلادیلار. اما بیز اؤز توپراغیمیزی تأ اؤلیأنچاق قوراریس" دییپ، حیجوولی یاشولی حسن تورکمن ایزینی کسمأن گوررونگ بردی.
یاشولی نینگ گوررونگینه دیم- دیرس بولوپ، قولاق آسیپ اوتورانلارینگ آراسیندا اورتا یاشلی بیر ییگیت، باشغا بیر حاقیقاتینگ اوستونی آچدی. قربان تورکمن شئیله گوررونگ بردی:
-"بیر گزک یاغدایی شکایت ادیپ، مجلسه باردیق. شوندا شکایتمیزه قولاق آسماغینگ یرینه منی اوین زندانینا آتدیلار. شول یرده تورکمنصحرادان غایدوسسیز ییگیت بیلن تانیش بولدوم. اونونگ آدی طواق محمد واحدی دی. انقلابدان سونگرا بیر گون توماج، واحدی، بیر اخون آدم شو اوبامیزا گلیپ، ایسله سنگیز تورکمنصحرا گؤچونگ بیز سیزه ممکینچیلیک بره یلی" دییدیلر...
دوغانلاری مینگ دوردأنه سؤزلریندن غانماسامام، چأره سیز اولاری ترک اتملی واقت گلدی. اولار منی ادیل غارشی آلیشلاری یالی مهر بیلن یولا سالدیلار. یول بویی اولارینگ گؤرن عاذاپلاری، گؤرن گؤرگولری، واطاندان آیرا دوشوپ چکن حورلوقلاری یادیما دوشوپ، کأمحال گؤزوم چیغجاریاردی. یؤنه بویسانچلی طاراپی اولارینگ همه سی دیین یالی فامیل لارینی "ترکمن" دییپ آلاندیقلاری دی.
واطاندانلاریندان، حتی مذهبلریندن جدا دوشن بو دوغانلاریما موندان بئیلأک تورکمنصحرا بیلن کؤپرآک غاتناشیقدا بولماقلارینی خواهش اتدیم. شوندان سونگ "ائرضا ترکمن" بیرنأچه گزک بیزه میخمانچیلیغا گلدی. من اونی مختومقلی نینگ قونومچیلیغینا- دا آیلادیم. اول هر گزک شو سطری غایتالایاردی:
"ایلندن آیرا دوشن آخ اورار ایلی گؤزلأر،
یولوندان آیرا دوشن جهد ادر یولی گؤزلأر"
تورکمن ده لی بیر ییگیدینگ حاطیندان:
روستایی در شرق تهران به نام همه سین (ترکمن ده) وجود دارد که طبق روایات اجداد آنها را از منطقه خوجه نفس بعنوان تک تیرانداز و نگهبان و مربی تربیت اسب به ورامین و سپس به محل کنونی روستا که در سنه 1211ه ق خریداری شده آورده اند. در کتاب "یادداشهای ناصرالدین شاه" نیز به این موضوع اشاراتی شده است. ضمنا اسامی تمام کوههای آن منطقه بنامهای ترکمنی می باشد (بعنوان مثال توشان تپه واقع درشرق تهران که معروف به دوشان تپه می باشد از اسامی کوههای آن منطقه میباشد.
آقمیرات گورگنلی
پی نوشت ها:
اینترنت سایتلاریندا ترکمن ده (همه سین) نینگ توریستیک مکانلاری نینگ آتلاری یرلشدیریلیپدیر. اولاردان کأبیری: داود مالیه- چشمه هاشم خان- چمن آب- کوه ترکمن- کوه خاک سفید- هاجر آباد.
یؤنه بو یر حأضیر "منطقه توریستی سرخه حصار" دییلیپ ایرانینگ نقشه سینده بلله نیأر.
تغییر نام ده و زدودن نام ترکمنی از آن یکی از سیاستهای شوونیستی رژیم اسلامی است که بشدت تمام علیه تمامی ملل غیرفارس ایران از آنجمله تورکمنها اعمال میشود. آنها نام ترکمن ده را به سرخه حصار تغییر دادند و در آدرسهای اینترنتی بصورت زیر آمده است:
روستای ترکمن ده سابق
آدرس: سرخه حصار
این هم آخرین اقدامان مقامات ج. اسلامی برای غصب کامل روستای ترکمن ده
تخریب بناهای غیرمجاز و 144 پرونده زمین خواران در ترکمن ده
حدود 18 روز پیش1389/7/10 (14:48)
ایلنا: شهردار منطقه 13 از صدور 176 رای در کمیسیون ماده صد برای تخریب بناهای غیرمجاز و 144 پرونده زمین خواران برای متصرفات غیر قانونی در ترکمن ده ونواحی اطراف آن خبر داد.
به گزارش خبرگزاري ايلنا، معصومه ابتکار رئیس کمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران در نود و پنجمین نشست این کمیته که به گزارش پیشرفت مصوبه شورای شهر در مورد الزام شهرداری برای حفظ پارکهای ملی خجیر و سرخه حصار اختصاص داشت گفت: پارک های ملی خجیر و سرخه حصار جزء ذخایر حفاظتی شهر تهران است و قدیمی ترین پارک ملی در جهان محسوب می شود که گذشتگان توانسته اند طی این مدت آن را برای ما حفظ و حراست کنند و ما نیز باید برای حفظ آنها کوشا باشیم...او با اشاره به اینکه ورود مصالح ساختمانی به منطقه را ممنوع کرده ایم گفت: ساخت و سازهای منطقه کاملا تحت کنترل شهرداری است .
No comments:
Post a Comment